Martuteneko Estankoa
Arg.: Asier Pagoaga
Koro González Galarraga
- Egunon. Ongietorriak, gaur, maiatzaren 3an, JANE’S WALK Donositako Elkarteak, Sarroeta Auzo Elkarteak eta Altzako Historia Mintegiak prestatu duten ibilaldi honetara.
- Ni, Koro González Galarrga nauzue. Miguel Galarraga Mancisidor zenaren biloba. Orain azalduko ditudanak, aitonak eta ingurukoek esanda adieraziko dizuet… Baita neonek ikusi eta bizi izandakoak ere.
- Aitona Miguel, Zumaiako Artadiko “Torre” baserrian jaio zen. Maiorazgoa ezenez gero, Donostiara etorri zen “babarrun” bila.
Bertako etxe nagusi batean LOREZAIN bezala lan egin zuen.
Etxe hartako sukaldari Ramonarekin ezkondu eta 1919ko Apirilaren 19an, Martuteneko Estankoa erosi zuten.
- APOSTOLADUARI buruz hitz bi: Biltoki lekua zen: Alde batetik APOSTOLADO DE LA ORACIÓNeko mojak komentu bat zuten. Parrokiarik ez zegoen Martutenen garai hartan eta Apostoladuko mojetan esaten zituzten mezak.
Neskentzako eskola ere bazuten. Zaragozan berriz, Unibersitateko Ikasleentzako Erresidentzia martxan zuten.
Urte batzuk gerora, RENFEko trenak apeaderoa jarri zuen… Auzo batentzat komunikazio gutxi ez ziren, Loiola eta Donostiaren artean.
- MARTUTENEKO ESTANKOA.
Aspaldiko etxea. Auzoari izena eman ziona. Etxe handia zen eta “ETXEATZE” handi bat ere bazuen jarraian. Etxe handi hartan ofizio asko gauzatzen ziren: TABERNA, “APUPILO ETXEA”, JATETXEA, DENDA, ALPREATAK, KAFEA, LOKUTORIOA, TELEFONOA, TELEGRAMAK (kuarteletara eramaten ziren)… denetik zerbait.
Etxeatzean: IKATZ almazena (saltzeko) Fermin arduratzen zen, EGURRA, TXERRI TOKIA, PLAZA erdian 4 zuhaitz handi. Hauei lotuta gelditzen ziren egunero baserritarrak ekartzen zituzten astoak, andreak, saski borobil hndiak askatu eta Hernaniko tranbiaren bagoian sartu eta Donostiako Merkatuko buelta egin arte. Martuteneko festak ere Etxeatzian egiten ziren: Lau zuhaitzen artean oholtza jarri eta bersolariak, musika, lokotx apostuak, zinta karrerak, oilo lepo mozketa (itaiakin)…
Gero “Campos Eliseos” gaurko “Port Aventura” antzekoa ere izan zen… eta Estankoa afari-merienda egitera handik jende asko etortzen zen.
Urte asko hala pasa ziren eta Miguelen familia Mexico’ra joan zen. Azkenean aitonarentzat gehiegizkoa zen ardura hori dena eta saltzea erabaki zun.
GUEZALA Irene andreari saldu zion. Lezoko familia eta hori laguntzera, bere senarra eta ahizpak Elixabete eta Koldobike, baita anai gaztea ere etorri ziren Estankora…
Ondoren, GUEZALA familiak ALI-OLI eramaten duten senar emazteri saldu zien. Gaur beraiek daude.
MARTUNEKO ESTANKOA, Ondare Historiko bezala klasifikatua dago eta ezin bota diteke.
Martutene / Estanko, Jane's Walk 2025-05-03
