Iñigo Landa Ijurko
Simancaseko Artxiboan 1598ko dokumentu interesgarri bat gordetzen dute, Ubako ermitako Ama Birjinaren izena duen ontzi bati buruzkoa: “Nuestra Señora de Hua” naoa. Dokumentuak Albaolak duela gutxi Ondartxon eraiki eta uretaratu duen San Juan ontziaren erreplikaren antzeko neurriekin egin den ikuskapen ofiziala eta tonaje-ziurtagiria jasotzen du.[1] (gehiago…) »
Abenduaren 12an, 19:00etan, Tomasenen elkartuko gara aurten ere, 2026ko egutegia eta urte berrirako pentsatuta ditugun proiektu guztiak zuekin partekatzeko.Urte berezia AHMrentzat, 40 urte bete ditugulako elkarte gisa osatu ginenetik, eta lanean eta elkartzen hasi ginelako, Altzatarren ondarea zaindu, hautsak kendu eta kontserbatzeko eta Altzaren orainaren parte izateko.
Urtemuga hau ospatzen hasteko, hilaren 12rako prestatu nahi dugun proposamen batean parte hartzera gonbidatu nahi zaituztegu: 40 urte hauetan bildu ditugun eta album altzatarretan argitaratu ditugun argazkietatik bat aukeratu. Esanahi berezia duen argazki bat, leku batena, zerbait pertsonala edo kolektiboa gogorarazten duena, eta abar. (gehiago…) »
Arnaobidao (San Telmo Museoa, 1935)
Iñigo Landa, Juan Carlos Echeveste
Indiako Artxibo Orokorrean jarraian komentatzea merezi duen dokumentu hau aurkitu dugu: 1537ko Errege Zedula bat, non Domingo de Arnao Bidaori -Donostiako bizilagun eta Arnaobidao oinetxe altzatarraren jauna izandakoa- Ameriketara hiru esklabo beltzekin batera joateko baimena ematen zion, Koroak bere kolonietara bidaiatzeko garatu zuen lizentzia sistemaren adibide tipikoa.
1492an kontinente berri bat aurkitu ondoren, Espainiako monarkiak sistema administratibo bat ezarri zuen Indietara emigratzeko eta kolonizazioan parte hartzeko. Baldintza legal eta administratibo zorrotzak ezarri zituen: odol garbitasuna frogatu behar zen, deskribapen fisikoa eman faltsutzeak ekiditeko, bere familiarekin bidaiatu behar zen edo, bestela, baimen berezia lortu, eta izapideak Sevillako Kontratazio Etxearen bidez egin behar ziren. Arauak zorrotzak izan arren, legez kanpoko emigrazioa zerbait arrunta izan zen. (gehiago…) »
Gerardo Lobeira
Bieito Lobeira Domínguez
Foi un “Valeroso clan”, como proclama o himno nacional da Galiza. Viñan de Loira-Seixo, da comarca do Morrazo, Galiza, e traían con eles tradición de loita e mobilización mariñeira no seu país. Xente brava e reivindicativa, da que non achantaba. Xa na Galiza pelexando na defensa do seu tipo de arte de pesca tradicional e selectiva, o “xeito”, fronte á ameaza da traíña, importada polos “fomentadores” cataláns ligados á industria conserveira. Foi a “guerra da sardiña”, en que mulleres e homes de Loira e de toda Galiza non calaron nin claudicaron. Tamén na demanda da prohibición da pesca con dinamita, ou fronte a intentos de privatización do litoral. Viñan curtidos de loitas e sabían da necesidade da autoorganización política e sindical para propiciar calquera avance social. (gehiago…) »
1. irudia
Iñigo Landa
Azaroaren 23ra arte, San Telmo Museoak José Manuel Juan Sotok egindako “Landa arrazionalismoa” argazki erakusketa aipagarria hartzen du. Bertan, zuri-beltzezko 135 irudi ageri dira, Kolonizazio Institutu Nazionalak (Instituto Nacional de Colonización, INC) 1945 eta 1970 bitartean eraikitako kolonizazio-herrien arkitektura dokumentatzen dutenak. Extremadurako, Andaluziako eta Aragoiko argazki horiek begiratzen ditugunean, zaila da susmoa izatea oso gertu arkitektura horren adibide berezia dugula Altzan, Akular baserrian.
Kolonizazio Institutu Nazionala frankismoaren erakunde bat izan zen, Espainiako nekazal eremua eraldatzeko pentsatuta. 1939an sortua, Gerra Zibila amaitu eta gutxira, bi helburu zituen: hutsik zeuden landa-eremuetara biztanleak erakartzea eta gutxiegi erabilitako lurrak laborantzarako jartzea, etxalde berriak eraikiz eta lurrak jabetzarik gabeko nekazarien eskuetan jarriz. (gehiago…) »
Euskal Giroa Elkartea
Kantujiraren udako aldia, beti laburra, amaitu da eta aurten ere martxan dago, indartsu, gogotsu eta aniztasun handiarekin. Entseguetara joan gara eta iraileko azken egunetan lehen irteera ikusi dugu.
Adin guztietako emakume eta gizonak biltzen dira Euskal Giroan, gehien gehienak helduak direlarik, gainerako kantujirekin desberdinak ez izateko. Pena da gazteenak konbentzitzea ez lortzea, ziur gaudenean ekitaldi bakar batera animatuko balira, gustura sentituko liratekeela eta errepikatu egingo luketela. (gehiago…) »
Ekialde Barrutiko Berdintasun Lantaldea
Emakumeen memoria historikoa isiltasunetik berreskuratzeko asmoz, Ekialdeko Barrutiko Berdintasun Lantaldeak hainbat jarduera bultzatu ditu, besteak beste, duela bi urte Herreran atril bat jartzea emakume milizianoen omenez. Horiei buruzko informazioa Altzako Historia Mintegiak egindako ikerketa- eta hedapen-lanari esker lortu genuen, eta Euskal Giroa Elkartearen laguntza ere izan genuen ekitaldia antolatzeko.
Iaz, Herrera K.E.ren laguntzarekin eta Ione Zuloaga egilearen eskutik, Aranzadi Zientzia Elkarteko ikertzailea, aurkeztu genuen “Errepresio franquista jasan zuten emakumeak 1936-1945. Gipuzkoako kasua” izeneko ikerketa.
Aurten, Donostiako Udaleko Berdintasun Sailarekin eta Aranzadirekin lankidetzan, frankismoan zehar Ekialdeko Barrutian errepresaliatuak izan ziren emakumeei buruzko testigantzak eta ahozko informazioa bilatzen dugu. Lesbiana, gay, trans, trabesti eta abarren errepresio-esperientziak ere bilduko dira. (gehiago…) »
Euskal Giroa Elkartea
Duela sei hamarkada baino gehiago, Eduardo, Antxon Seguésen eskutik, Herreratik agertu zen. Antxonek harreman bat hasia zuen Maixus Intxaustirekin eta Eduardok horrela ezagutu zuen Maribel Muguruza. Bi emakumeak lagunak eta Herrerakoak ziren. Sarrerako ate polit horretatik, Eduardo etorri eta geratu egin zen. Bi bikoteak Sarriegi etxeko bizilagunak izan dira beti.
Eduardok, eta horrekin lau pertsona horiei buruz hitz egin nahi dugu, familia berria hasi zuten unetik, batere erraza ez zen garai batean (60ko hamarkada, 1900), oso zigortua izan zen eta oraindik ere hala izaten jarraitzen zuen bizitza sozial bat berreraikitzen lagundu zuten. (gehiago…) »
Aurreko urteetan bezala, Javi Castrok txango bat prestatu digu, oraingoan Eugira (Esteribar). Azaroaren 22an izango da, larunbatean. Behean daukazue plana zein den. Abiapuntua Eugiko Quinto Real jatetxearen parkinean izango da, 10:30tan, baina Altzatik joango garenak 9:00etan Casaresen geratuko gara. Aurretik izena eman behar da, urriaren 20a baino lehen, telefonoz (649496607) edo posta elektronikoz (ahm@altza.net), eta autoa badaukazun edo ez esanez, joan-etorria antolatu ahal izateko. Joan-etorriak auto partikularretan egingo ditugu. Gastuak parte-hartzaileen artean partekatuko ditugu.
Javi Castro
He preparado una excursión por la zona de ERROTARRI y ARBALLETA en el pueblo de Eugi, valle de Esteribar, con la idea de visitar 3 ó 4 canteras moleras y algunos monumentos megalíticos cercanos. También se pretende visitar las ruinas de la antigua Real fábrica de armas de Eugi. La ruta andando por el bosque hayedo es de unos 10 km y con un desnivel de unos 460 metros.
Fecha prevista: sábado 22 de noviembre de 2025
Hora de inicio del recorrido: 9:00 h, en el lugar habitual de Altza. Segundo punto de encuentro: a las 10:30 h en el parking del restaurante Quinto Real (Eugi, Esteribar). (gehiago…) »
Igande goizean, Tomasenen giro polit batean 40 lagun bildu ginen Nexgraff artistak Harri Berri haur eskolaren sarreran margotu duen horma-irudiaren aurkezpenean. Hasieran Bizarrain euskara elkarteko Butxek hitza hartu zuen ekimenaren nondik norakoa azaltzeko. Segidan, Nextorrek atzean dagoen sorkuntza-prozesua nolakoa izan zen eta nola gauzatu zen partekatu zuen: hasierako zirriborroetatik hasita, kolore-aukeretatik, Altzaren historiaren sei aro nagusiak nola islatu zituen azalduz. Gauzatze lanean Aitor eta Santiren laguntza izan du, aurkezpenean bertan egon zirenak. Bere azalpenak argitasun berezia eman zion lana ulertzeko, eta han bildutakook artista baten sortze-prozesuaren lekuko izateko aukera izan genuen. (gehiago…) »
Altzako Historia Mintegia