«aiuntados en el campo
de Estibaus segun que lo havemos de uso de costumbre de nos juntar...» (Altza, 1390)

Aranzadi Zientzia Elkarteak antolatutako 45. Etnografia Jardunaldien barruan, gure lankide eta lagun Javi Castro Montoyak “Proyecto Errotarri sobre investigación de canteras moleras” izenburuko liburua aurkeztuko du. Aurkezpena datorren ostiralean, hilak 15, 19:00etan izango da, San Telmo Museoan.

Javi Kimika Zientzietan lizentziaduna da eta hainbat ikerketa etnografiko eta historiko egin ditu. Azken hamabost urte hauetan, bereziki, Errotarri proiektua landu du, hargin lanbide zaharraren ezagutza zabaltzea eta Euskal Herriko eta inguruko errotarri-harrobien aztarnak ezagutaraztea helburu duena. Proiektu hori 2005ean sortu zen Europako proiektu baten barruan dago: Atlas Meulières, Grenobleko Frantziako Unibertsitateak zuzendua. 589 eremu katalogatu ditu, 5.000 errotarrien hondar baino gehiagorekin, hau da, Europako proiektuan katalogatutako harrobien % 45. Palentzian 212 harrobi aurkitu dira, 135 Araban, 105 Nafarroan, 75 Bizkaian, 50 Gipuzkoan eta 6 Kantabrian, baita Lapurdin eta Nafarroa Beherean ere. Orain arte errota-harrobi gehien dituen udalerria Brañosera (Palentzia) da, Zuia eta Zigoitia arabarren atzetik.   (gehiago…)  »  

Aurreko urteetan bezala, Javi Castrok txango bat prestatu digu, oraingoan Baztanera. Urriaren 26an izango da, larunbatean. Behean daukazue plana zein den. Abiapuntua Elizondoko elizaren atzealdean izango da, 9:30tan, baina Altzatik joango garenak 8:30etan Casaresen geratuko gara. Aurretik izena eman behar da, urriaren 20a baino lehen, telefonoz (649496607) edo posta elektronikoz (ahm@altza.net), eta autoa badaukazun edo ez esanez, joan-etorria antolatu ahal izateko.

Javi Castro

He preparado una excursión por dos zonas de recorrido por Baztan, una muy suave por el monte Bagordi (o Amezti) con la idea de visitar 2 canteras moleras y otra más larga, de unos 8 km por el límite de Baztan con Aldudes para visitar una cantera en la misma zona donde existe la gran roca basculante “Arrikilinka”, cercana al monte Argibel y también ver algunos monumentos megalíticos cercanos.

Fecha prevista: sábado 26 de octubre de 2024.

Hora de inicio del recorrido: 8:30 h, en Casares, Altza. Segundo punto de encuentro: a las 9:30 h junto a parte trasera (ábside) de la iglesia de Santiago (Elizondo). En vehículo nos acercaremos a las dos zonas a visitar. Las personas interesadas deben apuntarse antes del día 20 llamando al 649496607, o enviando un mensaje a ahm@altza.net, indicando si tiene coche, para poder luego organizarnos.
  (gehiago…)  »  

Iñigo Landa, Patxi Lazcano

Julimasene Herreraren eta Intxaurrondoko goialdearen artean zeuden baserrien artean geratzen den bakarra da, eta hori, inolako babesik izan ez badu ere.

Bere ibilbide dokumentala duela seiehun urte hasi zen, 1512an, La Floresta izenarekin. Hori izango da baserriaren izena 1688 inguruan [1] Julian Mas izeneko batek baserria erosi eta La Floresta izenarekin batera Julian Masen etxea edo Julimasene deitzen hasi arte, izen horrekin iritsi baita guregana.

Nor zen Julian Mas? Pertsonaia horrek, zuzenean edo zeharka, auzi askotan parte hartu zuenez, Gipuzkoako Artxibo Historikoetan gordetako dokumentazioaren bidez jarraitu ahal izan diogu arrastoari [2].   (gehiago…)  »  

Iparragirre-Errota (1. ir.)

Iñigo Landa, Juan Carlos Echeveste

Errenteriako kontzejuko akten artean, 1529ko irailaren 7an egindako erregimentu arrunteko akta bat dago, Juan Perez de Arriaga altzatarrak, Arriaga etxearen jabeak, aurkeztutako idazki bat jasotzen duena. Molinao aldean errota bat eraiki nahi zuen bere lurretan. Hitzez hitz honela dio: “queria hedificar e faser vn molino en sus tierras que tenia junto al braço de mar que ba del Pasaje a Molinao e avia de tomar el agoa del dicho braço de mar e pasar la presa en la base del braço de mar…“. [1]

Dokumentu horrek Altzak historian zehar izan dituen sei errotetatik marea-errota izan den bakarra aipatzen du, Maubernet, Malbernet, Albernat, Abernat, Iparragirreren errota, eta, oraintsuago, Aberneta, egungo Eskalantegi kaleko altzatarren aldean zegoena. [2]   (gehiago…)  »  

Aurreko urteetan bezala, Javi Castrok txango bat prestatu digu, oraingoan Zigoitiara (Araba). Txango hau iaz egitekoak ginen, baina halabeharrez bertan behera geratu zen. Behean daukazue plana zein den. Abiapuntua Ondategiko Bengolarra aparkalekua izango da, 9:30tan, baina Altzatik joango garenak 8:00etan Casaresen geratuko gara. Aurretik izena eman behar da, urriaren 13a baino lehen, telefonoz (649496607) edo posta elektronikoz (ahm@altza.net), eta autoa badaukazun edo ez esanez, joan-etorria antolatu ahal izateko.

Javi Castro

He preparado una excursión circular suave, de unos 7 km de recorrido por el monte Oketa con la idea de visitar 6 canteras moleras y algunos otros cercanos elementos etnográficos de interés en el municipio alavés de ZIGOITIA.

Fecha prevista: sábado 15 de octubre de 2022

Hora de inicio del recorrido: 9:30 h, en el aparcamiento de Bengolarra (Ondategi, Zigoitia). Coordenadas del aparcamiento de Bengolarra (UTM30N-ETRS89): X: 522050 / Y: 4756174   (gehiago…)  »  

Aurreko urteetan bezala, Javi Castrok txango bat prestatu digu, oraingoan Zigoitiara (Araba). Behean daukazue plana zein den. Abiapuntua Ondategiko Bengolarra aparkalekua izango da, 9:30tan, baina Altzatik joango garenak 8:00etan Casaresen geratuko gara. Aurretik izena eman behar da, urriaren 14a baino lehen, telefonoz (649496607) edo posta elektronikoz (ahm@altza.net), eta autoa badadaukazun edo ez esanez, joan-etorria antolatu ahal izateko.

Javi Castro

He preparado una excursión circular suave, de unos 7 km de recorrido por el monte Oketa con la idea de visitar 6 canteras moleras y algunos otros cercanos elementos etnográficos de interés en el municipio alavés de ZIGOITIA.

Fecha prevista: sábado 16 de octubre de 2021

Hora de inicio del recorrido: 9:30 h, en el aparcamiento de Bengolarra (Ondategi, Zigoitia). Coordenadas del aparcamiento de Bengolarra (UTM30N-ETRS89): X: 522050 / Y: 4756174   (gehiago…)  »  

Aitona Nikolas errotarria pikatzen

Pasa den urrian (kronika Estibausen) Javi Castrok bere taldearekin Jaizkibelen aurkitu dituzten errotarri harrobiak erakutsi zizkigun, eta, eguna borobiltzeko, arratsaldez, Yurrita errota (Oiartzun) ezagutzera eraman gintuen, gaur egun ere artoa ehotzen jarraitzen duen errota.

Alex Roteta etxeko semeak errotaren xehetasun historikoak eta errotaren funtzionamendua ederki erakutsi zizkigun eta, bisitariak altzatarrak ginenez, haren aitak, Alejandro Roteta Yarzak Yurritako pentsua Altzako baserrietara eramaten zuela aitatu zigun. Aitarekin hitz egingo zuela eta zehaztasunak emango zizkigula agindu zigun, baita hitza bete ere.   (gehiago…)  »  

Javi Castrok eta Yoseba Alonsok gidatuta, joan den larunbatean ibilaldi polita egin genuen Jaizkibelgo tontorraren iparraldeko hegalean zehar, sakabanatutako errotarrien eta harlanduzko erdi landuen artean. Javik, bere kolaboratzaile taldearekin batera, azken urte honetan aurkitu dituen harrobiak dira, dokumentuen azterketari eta landa-lanari esker, harriz harri, belarraren azpian eta garo, txilar eta oteen artean bilatuz.

Orri honetan, garatzen ari diren ikerketari eta harrobi hauen historiari buruzko informazio gehiago irakur dezakezue, eta hemen klik eginez, ibilaldi honen argazki batzuk dituzue, orain arte ezkutuan egon den ondare historiko eta kultural horren hondarrak aparteko esparru natural batean bisitatuz egin genituenak.

  (gehiago…)  »  

Muela, 140 x 20 cm (Exkulain)

Javi Castrok eta bere kolaboratzaile taldeak gure mendietan ezkutatuta dauden errotarri-harrobiak aurkitu eta dokumentatzen jarraitzen dute. Datorren urriaren 24an, larunbatean, Javi Castrok Jaizkibelen aurten aurkitutako harrobiak ikustera eramango gaitu eta haiei inguruko xehetasun guztiak kontatuko dizkigu. Bide batez, bertako ondarearen beste elementu interesgarri batzuk bisitatzeko aukera aprobetxatuko da.

Ibilbidea Txingudiko begiratoki bikaina den Santa Barbara dorrearen ondoan hasiko da, eta hegoaldeko osagai bati jarraituko zaio Jaizkibel mendiaren goialdean dauden telekomunikazio-antenen inguruetara iritsi arte. Ibilbidean zehar, duela gutxi katalogatutako hiru errotarri-harrobi (horietako bat Pasaian), harlanduzko beste harrobiren bat, historiaurreko zenbait monumentu eta beste aztarna arkitektoniko batzuk bisitatuko dira.

  (gehiago…)  »  

Pasa den azarorako Usurbilgo Andatza mendialdera Javi Castrok prestatutako txangoa bertan behera geratu zen eguraldiagatik, baina honezkero badauka data berria:  martxoaren 7a, larunbata. Historian zehar Andatza mendia Orreagako monasteriora lotuta egon da, XIII. eta XIX. mende bitartean, eta bertan dauden hainbat mugarri eta mendian aurkitutako 24 errotarri harrobietatik 6 bisitatuko ditugu (hauen ustiaketa 1388. urtetik ezagutzen da). Era berean, Erroizpeko arrain hazitegia izan zena eta antzinako zeta lantegia bisitatzeko aukera izango dugu.   (gehiago…)  »