«aiuntados en el campo
de Estibaus segun que lo havemos de uso de costumbre de nos juntar...» (Altza, 1390)

Herrerako ibarbiatarren artean murgildurik, etxeko txikienarekin topo egin genuen, Marzial Ibarbia Anabitarte, Aita Akilino karmeldarrarekin (1908-?), eta hark idatzitako euskarazko hainbat idatziekin. Haren lehen datuak Aita Onaindiak eskaini zizkigun Euskal Literatura V liburuan, Estibausen “Ibarbia” artikuluan jaso genituena, eta datozen lerroetan informazio hori zabaltzera eta euskal literaturari egindako ekarpena, oso txikia bada ere, ezagutzera gatoz.

Aita Akilinori buruz Onaindiak emandako informazioari bi datu biografiko gehituko dizkiogu, 1933. urtekoa lehenengoa eta 1938koa bigarrena.

Lehenengoa La Salleko Anaiei Herreran 1933ko uztailaren 30ean egindako omenaldiaren kronikan egiten den aipamena da. Honela dio kronikak: “Herrera-Altza. ERMANUARI OMENALDIA.- (…) Itzaldi sermoia egin zun Aita Akilino karmeldarrak, au ere emengoa eta eskola ortan izana; lendabiziko agurketa euskeraz egin ondoren, jarraitu zun erderaz, eta ondo garbi azaldu zun bere ta erreratar danon esker sutsuak, urte oyek danetan, emengo irakasle izan diranari, eta zenbait añeko kaltia izango dan danontzat geyago berak ezin jarraitzia orain arte ain ondo bete duten lanari; eta ori galerazten dutenentzako ere izan zitun itz egizko batzuek; bukatu zun adieraziyaz gurasoari beren betebiarrak beren umetxoak bihar bezelako katoliko jaungoiko zaliak izateko, batez ere oraingo ekaitz aldi ontan. (…)” (1)   (gehiago…)  »  

Manuel Solórzano Sánchez es un enfermero que dedica su tiempo libre a investigar en la historia de la enfermería, contando en su haber con una larga lista de publicaciones en las que ofrece abundantes datos y documentación, entre los que se encuentran algunas referencias con información que interesa a la historia de la sanidad en Altza. Una de sus investigaciones, en concreto, la podemos leer en el artículo que el pasado mes de abril publicó en el blog “Enfermería avanza” dedicado al “Sanatorio San Ignacio de Alza 1898. Perteneciente a la Cruz Roja de Guipúzcoa“, y al que nos vamos a referir a continuación.

El sanatorio inicia su andadura el 15 de septiembre de 1898. Al día siguiente, el diario La Unión Vascongada daba la noticia con estas palabras: “A las cinco de la tarde ayer se verificó la inauguración del sanatorio, establecido en el alto de Miracruz, en la casa propiedad de don Nicolás Gabaraín, quien lo ha arrendado a la asociación Cruz Roja, por la cantidad de 2.000 pesetas, por el término de 20 meses.” Su trayectoria, sin embargo, será más breve que la previsión hecha en el contrato, pues al cabo de cuatro meses, el 2 de enero de 1899, cerraba sus puertas y los pacientes eran trasladados al Hospital Civil de Manteo.   (gehiago…)  »  

Herrerako Ibarbia familiari buruzko kontsulta bat egin berri digute Tokiko Bilduman. Horren inguruan bildutako datu interesgarrienak, familiaren abizena daramaten etxeen hainbat daturekin batera, ordenatu eta azalduko ditugu datozen lerroetan.

Ibarbiatarren presentzia Herreran Manuel Ibarbia Elorriagarekin hasiko da. Zumaiako Oikia auzoan 1863ko otsailaren 21ean jaioa (1), kontratista izan zen eta 1890. urtean Donostia-Errenteria tranbiaren eraikuntza lanetan parte hartu zuen Molinao-Antxo tartean, zaldiek tiratutako tranbien garai hartan. (2) Trenbidearen eraikuntzan kontratista gisa lan egin ondoren, mantentze eta hobetze lanetan ere jardun zuen eta, azkenean, 1906ko uztailaren 30ean, Donostiako Tranbia Konpainiaren langile zerrendan sartu zen, bide  eta obretako langileburu gisa. Konpainiako langilea bihurturik, enpresak Herrerako harrobian zeukan etxebizitza batera aldatu zen familia osoarekin. (3)

  (gehiago…)  »