Etiketaren izena: Gerra Zibila

1931ko korporazio hautetsia eta res publica

2021, Apirilak 13

1931ko-korporazioaAtzo, 1931ko apirilean Errepublika ekarri zuten udal-hauteskundeak egin ziren. Diktadura militar batetik atera berriak, beste diktadura krudel eta iraunkorrago batean erori ziren bost urteren ondoren. Hauteskunde horietatik sortutako udalbatzako kideen eta epe labur baina bizi horretan egin zuten lan publikoaren gainean isiltasunezko eta ahanzturazko lauza astuna erori zen. Memoria eza hori areagotu egin da, are gehiago, Gerra Zibila amaitzean frankismoak Altza udal-nortasunarekin amaitu zuelako.

Laurogeita hamar urte geroago, harlauza hori kentzeko lan egiten jarraitzeko asmoa egin dugu, hautatutako korporazioak res publica-ren alde, hau da, denon gauzaren alde, guztion onerako egindako lanaren balioa ezagutzeko eta aitortzeko. Jarduera administratibo eta politiko hutsaz gain (tramitazioak, Euskal Estatutua…), korporazioak interes eta gogo bereziz heldu zion gizarte- eta lan-arazoei (langabezia, pobrezia), hezkuntzako eta ekipamendu publikoetako gabeziei eta gainontzeko oinarrizko beharrei, “Askatasunaren eta herritartasunaren bideetatik” ibiltzeko borondatearekin, Jose Juanes Echeveste Altzako alkate hautetsiaren hitzetan. [1]

  (gehiago…)  »  

Liburu bat eta Batzar bat aurrera ekiteko

2020, Uztailak 1

altza-gerra-zibila

Hiru hilabeteko atzerapenaren ondoren, atzo, San Martzial Altzako zaindariaren eguna zela eta, Ion Urrestarazu Paradak idatzitako Altza durante la guerra civil española liburua aurkeztu genuen Tomasenen. 55 pertsona bertaratu ziren, eta aretoak gaur egungo osasun-egoeretan onartzen duen gehieneko edukiera osatu zuten.

Batzarrak eta liburuak dagoeneko badute data

2020, Ekainak 13

gonbidapenaestibaus

Martxoaren amaierara atzeratu genuen AHMren Ohiko Batzarrak eta Altza durante la guerra civil española liburuaren aurkezpenak data berria dute dagoeneko.

Batzarrean elkarteko bazkideek baino ezin dute parte hartu, eta ekainaren 29an izango da, Herrera elkartean (San Luis plazan), arratsaldeko 7etan.

Ion Urrestarazu Paradaren Altza durante la guerra civil española liburuari dagokionez, aurkezpena ekainaren 30ean, asteartea, izango da Tomasene kultur etxean, arratsaldeko 7etan. Konfinamendu garain eta Liburuaren Egunaren harira, liburuari sarrera bat eskaini genion hemen, Estibausen, eta bertan egin genuen liburuaren azalpen labur bat, lanaren aurkibidearekin batera.   (gehiago…)  »  

80 urteko anexioa: aitormena

2020, Maiatzak 20

altzako-udalbatzakAurreko sarrera batean Donostiako Udalari dei egiten genion Errepublikarekin zuten konpromisoagatik jazarriak izan ziren zinegotzi altzatarren lan politikoa onar zezan. Udalak memoria historikoari buruz esaten duena baino ez du bete behar, baita Altzan ere. Gutxienez plaka xume bat jartzeko keinua egin dezake, zinegotzi haiek lan egin zuten udaletxean herriaren zerbitzura eman zutenaren aitormen gisa.

Haien izenak gogoratzeko, Altzako Udalak 1937ko martxotik uztailera bitartean emandako informazioak jasotzen dituen espedientea erabiliko dugu, gobernadore zibilak eskatuta eta Ondasunak Konfiskatzeko Batzordeari bideratuta. (1)

  (gehiago…)  »  

Altza prentsan (1936-1940)

2020, Maiatzak 7

1936-05-08-lvg

1936-05-08 La Voz de Guipúzcoa

Egun hauetan Tokiko Bilduman Altzarekin lotutako eta prentsa idatzian argitaratuak izan diren 1936 eta 1940 urte bitarteko 1.500 erreferentzia baino gehiago katalogatzeko lana bukatu dugu. Udal kronikak, kirolekoak, iragarki ofizialak, propaganda, publizitatea, eskelak… Altxamendu frankistaren aurreko hilabeteetatik gerra amaitu eta Altza Donostiara anexionatu arteko denbora-tarteko gai askotako sorta handi bat.   (gehiago…)  »  

Liburua prest dago, baina itxarotea tokatzen da

2020, Apirilak 23

azala1Gaur, apirilak 23, Liburuaren Nazioarteko Eguna da, baina aurten osasun larrialdiak baldintzatutako jaia da, heriotzak, langabezia eta gizarte arazoen larriagotzeak tartean. Kulturari ere eragiten dio, kultur eragileek azken 48 orduetan egindako greba digitalak erakusten duen bezala. Baina, hala eta guztiz ere, esan ohi dutenez, “Funtzioak aurrera jarraitu behar du”. Horregatik, liburuari eskainitako egun honetan, Ion Urrestarazu Paradak idatzitako “Altza durante la guerra civil española” liburuari buruz hitz egingo dugu. Aurreikusitako aurkezpena bertan behera utzi behar izan genuen alarma-egoeragatik, eta, ondorioz, liburuak kutxetan gordeta itxaron behar du kalera ateratzeko unearen zain.   (gehiago…)  »  

80 urteko anexioa: Antonio Silva

2020, Apirilak 6

antonio-silvaGaurko sarrera, apirilaren 6koa, anexioaren 80. urteurrena, bera protagonizatu zuten figuretako bati eskainiko diogu, Antonio Silva de Herrera alkateari, itzaletik sortu eta itzalera itzuli zen pertsonaiari, “udalerrien handitzeari” bere zerbitzu pertsonala eman ondoren. Ondoko lerroak alderdi biografiko eta ideologikoetara bideratuko ditugu, udal-kudeaketari eta anexioari buruzkoak aurrerago utzita.

1932. eta 1936. urteetako Altzako udal-erroldek Silvaren lehen datu biografikoak ematen dizkigute. Sevillako Villanueva herrian jaio zen 1896ko apirilaren 1ean, eta 1929an etorri zen Altzara bizitzera, bere emazte Elvira Rodriguez Gonzalezekin batera, 1880. urtean Ausejon (Errioxa) jaioa. Bikotea emaztearen anaiarekin bizi zen, Alberto, 1874an Elviraren herri berean jaioa, ezkongabea. Albertok 1928an Villa Sevilla eraiki zuen, Julimaseneko bidean, Silvaren bizilekua Altzan bizi izan zen bitartean.   (gehiago…)  »  

80 urteko anexioa: erantzukizun saihestezina

2020, Martxoak 20

01-corporacion-1931

Aizkora bat izan bazen duela laurogei urte Donostiako udalak Altzaren anexioa sinbolizatzeko aukeratu zuen objektua, hondeamakina baten irudiak, era berean, oso ondo adieraz lezake Altzaren patua zer izan den anexioko laurogei urte ondoren, alderdi bakarreko berrogei urteren eta alderdi anitzeko beste hainbaten ondoren.   (gehiago…)  »  

Altzan barrena Espainiako Gerra Zibilaren garaian

2019, Apirilak 6

Ion Urrestarazu Parada

Ibilbide honetan Gerra Zibilaren garaian Altzan bizitutako hainbat gertaera ezagutarazten saiatuko gara, batez ere Bidebieta-Herrera-Mirakruz inguruan.

Erabilitako iturriak askotarikoak dira, dokumentazio ofiziala, ikerketak, hemerotekak, monografiak, lekukotzak, etab.

a-primera-parada-1-blindado-trincherpe
“Trincherpe” kamioi blindatua, Tolosan atzemana. Euskadiko Filmategia

1. CASA LASA ETA “TRINCHERPE” BLINDATUA

Gerra Zibilaren lehen egunetan, Pasaiako “Avance Marino” sindikatuko kide anarkistak gerrarako prestatzen hasi ziren, lehergaiak eta inprobisatutako kamioi blindatuak atonduz.

Horrela, Trintxerpen blindatu zen bigarren kamioia “Compañía de Maderas” lantegitik hartu eta aurrez aurre zegoen Lasa lantegian moldatu zuten. Eraikuntzan makinistek, suginek, arrantzaleek eta burdin lantzaile batzuek parte hartu zuten.

Irudian, matxinatutako tropak Tolosan sartzean egindako filmazio batetik hartua, “tiznado” deituriko blindatu bat ikus daiteke (inprobisatutako kamioiak izendatzeko lagunarteko terminoa). Bertan, bere karrozerian, anarko-sindikalismoaren bandera gorriak eta FAI-CNT, AIT edo UHP bezalako siglak ikus daitezke, baita “Rojo-Trincherpe” irakurri ere. Horregatik, Pasaiako auzoko tailer batean egin zela pentsarazten digu.

Hil zuten aita gogora ekarriz

2019, Martxoak 29

luis-irisarri-piquer

Luis Irisarri Piquer

Nieves Irisarrik sukaldeko goxotasunean hartu gintuen, bere ahizpa Angelita eta Lurdes alabarekin batera, Luis Irisarri, 36ean fusilatu zuten aitaz hitz egiteko. Neskatxoak bi urte eta bi hilabete zituen hura gertatu zenean, eta, orain, laurogeita bi urte geroago, bere seme-alabekin batera, Gema, Manoli, Xabier eta Lurdes, haren oroitzapena eta gorpuzkinak berreskuratu nahian jarraitzen du.

Luis Manuel Irisarri Piquer Donostian jaio zen 1908ko ekainaren 21ean eta 1936ko azaroaren 10ean fusilatu zuten. Salvadorren eta Ramonaren semea, familia Lodosako herri nafarrekoa zen jatorriz. Familia Donostiara bizitzera etorri zen eta, geroago, gurasoak banandu egin ziren. Luis Manuelek aitaren alde egin zuen, eta gainerako anai-arrebek, Valentinak, Miguelek eta Manuelek nahiago izan zuten amarekin geratu.   (gehiago…)  »  

Estibaus

Atalak

Uztaila 2025
A A A O O L I
« eka    
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031  

RSS

Azken iruzkinak

  • Luma
    (2025, Uztailak 4)
    «Oso oso interesgarria. Mila esker. »
  • Las Merindades en la Memoria
    (2025, Ekainak 22)
    «[...] llevó hacia Chile, en el barco WINNIPEG, arribaron a Valparaíso el 3 de Septiembre de 1939. En la 1ª ...»
  • Claudia Longarela Colombo Berra Brea
    (2025, Ekainak 14)
    «Quise decir Lima Pcia. De Buenos Aires. »
  • Claudia Longarela Colombo Berra Brea
    (2025, Ekainak 14)
    «Hola! Mis bisabuelo materno se llamó Angel Berra vino de Milán. Se radicó en Lluma partido de Zárate. Pcia de Buenos ...»
  • Iñaki
    (2025, Maiatzak 3)
    «Sorprendente documento e impresionante trabajo. Zorionak eta aurrera!!! »

etiketak


Sarean