San Martzial parrokia egungo elizaren mendeurrena ospatzen ari da egun hauetan. Orain dela 101 urte gaurko egunean jarri zuten eliza berriaren lehen harria eta hiru urte beranduago San Martzial egunean ere inauguratu zuten festa giroan. Lanen hasiera gogoratzeko erakusketa xume bat prestatu dute elizako alboko kaperan argazkiak eta lanekin loturiko zenbait dokumentu erakutsiz. Eliza berriaren eraikuntza biztanleria eta ekonomia arloetan Altza garai hartan ezagutzen ari zen hazkuntzaren adierazgarria da.

Duela gutxi, Espainiako Biblioteka Nazionalean eskuragarri dauden industria eta merkataritza urtekariak gehitu ditugu Tokiko Bildumaren datu-basean. Urtekari-saila 1879-1911 urte bitartekoa da eta urte batzuena falta badira ere -1889tik 1894ra, eta 1908. urtekoa-, bildutako sortak aukera paregabea eskainiko digu Altzan garai hartan bizitzen ari zen eraldaketara hurbiltzeko, inguruko herrietan gertatzen ari zen antzean.

Denbora tarte hartan, Altzaren biztanleria nabarmen handitu ze, 1879. urtean 1.230 biztanle edukitzetik 1905. urtean 2.103 biztanle edukitzera pasa zen, 873 biztanle gehiago, alegia. 1935. urtean 4.050 izango dira.

  (gehiago…)  »  

Iñigo Landa

Harria parkeko albo batean badago harrizko eraikin xume bat belardian kokatuta. Kubo baten itxura dauka eta hegoaldeko aldean arku moduko bat dauka, harlanduez egina. Arriaga baserriko karobiaren azken aztarna da.

Orain duen kokapena ez da jatorrizkoa. Bere lekua errepide ondoan zegoen, etxetxo baten barruan. Inguru hori parkea bihurtu zutenean, kaleko espaloia zabaldu egin zuten, etxetxoa bota eta barruan zegoen karobia gorago eraman zuten. Argazkietan ikus daiteke karobia hiru momentuetan: beheko argazkietan, 1987. urtean Karobi etxetxoak zein egoeratan zegoen eta 1991. urtean parkeko obrak hasiak zirela nola agirian geratu zen labea, eta goiko argazkian egungo egoera.   (gehiago…)  »  

ABC, 1932-02-03

Herrera Sport  1926 eta 1940 urte bitartean jardun zuen kirol elkartea da, bereziki atletismoko Cross-country delako espezialitatean aritua. Talde bat zeukan, korrikalari federatu zein amateurrez osaturik, eta haiekin parte hartzen zuen Gipuzkoako oin-lasterketen egutegian. Horrez gain, lasterketak ere antolatu zituen, “Herrerako Krosa” hain zuzen ere, 1926. urtetik 1936. urtean Gerra Zibila hasi zen arte, etenik gabe. Gerra amaitu ondoren, krosa berriro antolatu zuen 1940. urtean, baina azkena izan zen, Herrera Kirol Elkarteak urte batzuk pasa eta gero txanda hartu zuen arte.   (gehiago…)  »  

Kutxa Fototeka

Herrerako Krosaren lehen lasterketa 1926ko azaroaren 21ean egin zen, Herrera Sport klubak antolaturik.  Irabazlea Fidel Acebal izan zen, Errenteriako Lagun Artea elkartekoa; elkarteen artean Añorga nagusitu zen. Lasterketaren kronika zehatzak garaiko prentsaren kirol orrialdeetan aurkituko ditugu (Mundo Deportivo, El Pueblo Vasco, La Constancia, ABC…), antolatzaileak zorionduz eta lasterketaren arrakasta nabarmenduz: “numeroso público presenció la carrera y a continuación de ella se procedió al reparto de premios, que fue otro éxito formidable, pues todos los clasificados recibieron premios“. (El Pueblo Vasco, 1926-11-23)   (gehiago…)  »  

Iñigo Landa

Jolastokieta ‘kirol anitzeko’ elkarteak 1914. urtean hasi zuen bere jarduna Altzako Herrera auzoan.

Elkartearen instalazioak Herrerako harrobiaren eremuan eraiki ziren, Sastrearena izenarekin ezagutzen zen lekuan. Egoitza nagusia hiru solairuko eraikin batean zegoen, eta bertan aldagelak, kafetegia, jatetxea, hainbat areto eta zaintzailearentzako etxebizitza. (1) (6)

Atzealdean, eraikinari itsatsia, pilota lekua zegoen, bi pareta eta hamalau koadro luze. Hirugarren pareta bat ere bazegoen bereizirik, erreboterako, Altzagainara doan aldapan, egungo San Ignazio galtzada ondoan. (1) (8)   (gehiago…)  »  

Garai zailak bizi direnean, ezinbestekoak izaten dira elkartasunean oinarritutako herritarren ekimenak arazoei aurre egiteko. Hau da Mirakruzeko Beti Aurrera elkartearen kasua eta 1933ko “Fiestas Patronales” liburuxkan, alkateak espresuki eskatuta, elkarteko presidenteak kontatzen diguna. Bertan azaltzen du elkarteak nola sortu zen eta zergatik elkarri laguntza emateko elkartea bilakatu zen.

Sociedad de Recreo y Mutualista “BETI AURRERA”

Esta Sociedad fue constituida en Julio del año 1923, con 24 socios, con carácter de Recreativa, continuando con este mismo carácter hasta el mes de Noviembre de 1927.

  (gehiago…)  »  

Gure komunitatearen eguneroko bizitzaren berri izateko ezinbestekoa da prentsan argitaratutako notiziak irakurtzea, bertan jasotzen baitira, zatika bada ere, gertakizun eta gorabehera ugari, garrantzitsuak batzuk, xumeagoak besteak. Horregatik, egunkari eta aldizkarietan agertzen diren berriak biltzea eta gordetzea izan da Tokiko Bildumaren lehentasunetako bat. Notizien kopurua oso handia denez, digitalizatzeko eta katalogatzeko orduan mugatu behar izan dugu lana eta 2000 urtera artekoak soilik egiten ari gara, altzainfon eskuragarri egon daitezen. Laurogeita bederatzi fitxa igo berri ditugu, 1978-1997 urte bitartekoak, Egin, Diario Vasco, Deia, Egunkaria eta Irutxulorenak, hemen klik eginez ikus ditzakezuenak. Eta aurki gehiago egongo dira.

Altzako Udalak 1933. urtean argitaratutako “Fiestas Patronales” izenburuko liburuxka jai egitarau bat baino gehiago da. Orrialdetan barrena, garai hartako Altzako bizitzari buruzko informazio zehatza bezain interesgarria aurkituko dugu eta horregatik datu horiek aletuko ditugu hemen udan zehar. Sanmartzialetako jai egitarauarekin hasi gara eta zeuden elkarteei begiradatxo bat botatzen jarraituko dugu, udako jai egutegian sustatzaile nagusiak zirenak neurri handi batean.   (gehiago…)  »  

Hona hemen 1933. urteko San Martzial jaien egitaraua, Altzako Udalak argitaratutako “Fiestas Patronales” liburuxkatik hartua.

Fiestas Patronales de la Villa de Alza

Días 29 y 30 de Junio y 1 y 2 de Julio

Organizadas por el Ilustre Ayuntamiento

DÍA 29 DE JUNIO

A las 6 de la tarde.- Empezarán las fiestas.

A las 6 y media de la tarde.- Primera eliminatoria del campeonato de Pelota.

A las 8 y media.- Llegada de la banda de música, que dará un concierto de bailables hasta las 12 de la noche, alternando con los txistularis y gaiteros.   (gehiago…)  »