Alegazioak HMJP - Hiri-Mugikortasun Jasangarriaren Planari (2024-2029)
Barrutiko elkarteak
Ez da zaila HMJP 2024-2029 programaren filosofiarekin eta helburu orokorrekin bat etortzea. Arazoak sortzen dira helburu horiek betetzeko esku hartzeko lehentasunak zehazten direnean; izan ere, orain arteko joera orokorra da erdigunetik urrunago dauden auzo eta zonaldeak ez lehenestea, eta, hala ere, kalteberagoak dira hirigintzari, gizarte eta ekonomiari eta generoari dagokienez.
Genero-ikuspegitik, nabarmendu behar da emakumeei eragiten diela gehien eremu kalteberetan bizitzeak, eta, bereziki, pobrezia-egoeran daudenei, langabezia-egoeran daudenei, errenta oso baxuekin daudenei, guraso bakarreko etxeen arduradunei, igogailurik gabe bakarrik bizi diren eta etxebizitza eskuratzeko arazoak dituzten adineko emakumeei.
Horregatik, Udalaren plan guztietan, HMJP ean eta HAPOn barne, neurtzeko faktore bat eta ebaluazio-metodologia bat egon beharko lirateke, kalteberatasun oso handiko eta oso handiko tasak zein eremutan kontzentratzen diren baloratzeko eta hobetzeko esku-hartzeetan lehentasuna emateko. Bestela, hirian, oro har, hiri-desberdintasuneko eta, bereziki, genero-desberdintasuneko arrakala historikoak erreproduzitzen edo areagotzen jarraituko da.
Paradoxikoki, Ekialdeko auzoak, eta bereziki Altzakoa, lehentasuna izan dira eta izaten jarraitzen dute etxebizitzen eraikuntza masiboan, 60-70eko hamarkadetako desarrollismo kaotikotik zetozen hirigintza- eta hornidura-gabeziak konpondu gabe. Lehentasun hori lortzeko, zaurgarritasun-irizpideren bat eta hirian desberdintasunak murrizteko irizpideren bat aplikatzen al da? Zardoya Otis eta Auditz Akularren aurreikusitako etxebizitzen eraikuntza-bolumen handia eta ekipamendu-hornidura txikia posible al da ahultasunak murrizteko irizpideak ezarrita? HMJP berriak kontuan hartzen al ditu genero-ikuspegia duten zaurgarritasun-faktoreak?
Kontuan hartzen ez badira, hiriko beste zona batzuei ematen zaie lehentasuna, eta hobekuntza-jarduerak ez dira iristen ahulenetara. Eta, kasurik onenean, iristen badira, azken faserako uzten dira, gertatu den bezala, duela gutxiko adibide bat jartzearren, duela hilabete batzuk Herreran eta Altzako beste eremu batzuetan jarritako DBizi bizikleta elektrikoekin. Zein irizpiderekin uzten dira azken faserako hainbat alderditan hain kalteberak diren eta malda malkartsuz jositako orografia duten auzoak?
Mugikortasunaren arloko beste gabezia espezifiko batzuk aipatzearren, deigarria da Larratxoko biztanleek Renferen edo Euskotrenen bidez lanera joateko dituzten zailtasunak diagnostikatzea HMJPen, eta, hala ere, 38 mikrobusaren funtzioak, maiztasunak (gaur egun, orduro) eta ibilbideak ez berriz aztertzea, lan-fluxu handiko orduetan anezka gisa gaitzeko. Horrela, osasun- edo zaintza-ekipamenduetarako sarbide azkarra ere konpontzen da, hala nola Berrako adinekoentzako zentrorako, besteak beste, Altzako hainbat elkartek proposatu duten bezala, eta, antzeko zentzuan, IZBE auzo-elkartetik Intxaurrondo auzorako.
Era berean, nola eragingo lioke zaurgarritasun-irizpideak aplikatzeak indarrean dagoen mugikortasun bertikaleko planeko igogailuak instalatzeko ordenari? Adibidez: Oletaren edo Casanaoren proiektuak hiriko zerrendako azkenekoen artean egongo lirateke? Eskalantegiko igogailu proiektatua edo Herrera eta Altza Gaina lotzea oraindik egin gabe egongo al litzateke? Eta oinezkoentzako ibilbideak errazteari edo hobetzeari dagokionez, Altza oraindik egongo al litzateke bidegorrien sarearekin loturarik gabe?, hamarkada txikitan edo espaloi ibilezinetan iraungo lukete, hiri-espazio libre gutxiegi eta berdegune erabilezinak? Jarraituko al luke Intxaurrondo Zaharrak mugikortasun eta irisgarritasun arazoak arrastaka eramaten? Aparkalekuari dagokionez, Bidebietan, Intxaurrondon eta Altzan biztanleria-dentsitate oso handia duten sektoreetako egoiliarrek gauez aparkatzeko dituzten arazo larriek bere horretan jarraituko lukete?
Laburbilduz, alegazioak honako hauek dira:
1) Beharrezkoa da HMJP 2024-2029k (eta, oro har, udal-planek) bere esku-hartzeak lehenestea, kalteberatasun oso handiko edo oso handiko sektoreen hirigintza-, gizarte-, ekonomia- eta genero-kalteberatasunaren ebaluazioak eta irizpideak kontuan hartuta; sektore horien artean, Ekialdeko Barrutiko eta, bereziki, Altzako sektore asko nabarmentzen dira.
2) Lehentasun horien artean dago Ekialdeko Barrutiko hiru auzoetarako Mugikortasun Iraunkorreko Plan parte-hartzaile espezifiko bat premiaz idaztea, arazo historiko konplexuetarako alternatibak bilatu ahal izateko eta auzo horietako biztanleria sozioekonomiko ahulenari, eta bereziki emakumeei, eragiten dieten hiri-desberdintasunak erreproduzitu edo areagotu ez daitezen.
3) Mugikortasunaren eta hiri-garapenaren ikuspegiak kalteberatasuna baloratzen badu lehentasunak ezartzeko, Eusko Jaurlaritzak horri buruz egindako azterlanak erabili beharko lirateke oinarri gisa: Hiri Kalteberatasunaren Inbentarioa - Eusko Jaurlaritza - Euskadi.eus eta Ekialdeko Barrutiko Plan Estrategikoa. 2030eko Bulego Estrategikoak egindako azterketa eta diagnosia (argitaratu gabe), baita Ekialdeko Barrutiko Berdintasun Plana eta Diagnostikoa ere, berdintasuna sustatuz - Ekialdeko barrutia - Donostia.eus, eta Donostiako Puntu Kritikoen Mapa.
Sinatzaileak:
- Auzo elkarteak: Altza-Elkartasuna, Bideak-Bidebieta, Buenavista, Gure Bidea, Herripe-Herrera, IZBE-Intxaurrondo, Intxaurdi-Intxaurrondo, LODABE-Lorete/Darieta/Berra, Oleta, Osteguna-Larratxo.
- Arloko elkarteak: Altzako Historia Mintegia, Altzania, AltzAthletik, Altza XXI Ekimena, Bizarrain, Elkartea Berri Emakumeen Elkartea, Emanhar, Herrerako Sporting, Intxaurrondo Berri Emakumeen Elkartea, Ostadar Larratxoko Emakumeen Elkartea, Plazandreok Elkartea, Showtime.
