«aiuntados en el campo
de Estibaus segun que lo havemos de uso de costumbre de nos juntar...» (Altza, 1390)

Garberan ikusgai dagoen “Intxaurrondo: ibilbide bat iraganetik/Un recorrido por el pasado” erakusketa beste bi astez luzatu da, abenduaren 8 arte. Erakusketak jendearen interesa piztu du eta, horregatik, duela hiru urte IZBEk “Intxaurrondo atzo eta gaur” izenburupean Intxaurrondo kultur etxean muntatu zuen beste argazki-erakusketa gogoratzeko eta berreskuratzeko aukera eman digu, orain hemen modu birtualean ikus dezakeguna, Altzako Tokiko Bildumaren bitartez.   (gehiago…)  »  

Jon Delgado Aldabaldetreku

Honako ikerketa hau azken urteetan aldaketa urbanistikoaren baitan sortu den interesaren baitan kokatua dago. Hiria, espazio neutral eta berdintsu bat izatetik urrun, bere baitako barne borroken zein izaera politikoaren adibidea da, aldaketa urbanistiko garrantzitsuak aurrera eramaten direnean nabarmentzen delarik.

Lan honetan, 1960 eta 1980 urteen bitartean Donostialdeako Ekialdeko langile auzoen proletarizazioaren inguruan hitz egingo dugu, batetik Donostiako Egia, Intxaurrondo, Bidebieta, Altza eta Herrera auzoak hartuko dira aintzat, eta bestetik, Lezo, Pasaia, Orereta eta Oiartzun herriak.   (gehiago…)  »  

Herrera eta xaboi-fabrika, 1851. urtean

Iñigo Landa, Patxi Lazcano

1847an jaio zen, gaur egun Herrerako plaza den tokian, Altzako lehen fabrika modernoa, emakume batek, Josefa Tito Recaldek, altxatutako xaboi-fabrika. Donostiar hori 1802ko apirilaren 9an jaio zen[1], eta 56 urte bete baino lehentxeago hil zen -1858ko martxoaren 18an-, zeukan enpresaburu sena erakutsiz, Francisco Rodríguez Cárdenas senarra 1842an hil ondoren. Une horretan, Josefa Titok, Rodriguezen alargunak eta 10 eta 19 urte bitarteko hiru neska eta bi mutilen amak, ordura arte senarrak zuzendutako merkataritza-negozioen kontrol osoa hartuko du, eta izaera produktibo eta industrialagoa emango die. Horrela, lehen gerra karlista (1833-1840) amaitu ondoren Gipuzkoako lehen industrializazio modernoa bultzatu zuen korrontearekin bat egingo du.

Gizonak nagusi diren enpresa-munduan emakumeak egotea salbuespenezko zerbait da. Alargun izanik, Josefa Tito salbuespen horietako bat izango da. Bere biografia aztertu nahi izan dugu eta enpresari gisa egin duen lana ezagutu nahi izan dugu. Lan hori erraztu egin du hein handi batean, bere jardueraren zati handi bat eskritura publikoetan erregistratuta uzteko ardura izan zuelako. Horri esker, Oñatiko protokoloen artxiboan dokumentuak arakatu ahal izan dugu, lan honen informazio-iturri nagusia baita. Dokumentuak eta horietako batzuen transkripzioa Altzako Tokiko Bilduman kontsulta daitezke.

Emakume honen biografiarako eta xaboi-fabrikarako hurbilketa hori lau atalen bidez egin dugu: Josefa Titoren familia; Francisco Rodríguez eta Josefa Titoren negozioak; Josefa Titoren xaboi-fabrika; eta, azkenik, Hijos de Viuda de Rodríguez.   (gehiago…)  »  

IZBE, Intxaurrondo Zaharreko Bizilagunen Elkartea

“Intxaurrondo: Ibilaldi bat iraganetik / Un recorrido por el pasado” da datorren azaroaren 6etik 21 arte, Garberan ikusgai egongo den erakusketaren izenburua.

Intxaurrondo, Altzako gainontzeko auzoak bezala, XX. mendeko bigarren zatiaren geroztik ezagutu duen bilakaera urbanistiko itzela islatzeko saiakera izan da erakusketaren ardatzetako bat.

Bigarren ardatza, komunitate batean bolondres egiten den lanari toki bat eskeintzea izan da. Horren adibide ugari daukagu izan ere, auzoko jaiak edo kirol eta ekintza kultural asko auzokideen ahaleginei esker burutu ahal izan direlako. Zeresanik ez ikastola edo auzoko aitona-amonen etxeari dagokiona baita auzolanean egindako hainbat lan ere.   (gehiago…)  »  

Javi Castrok eta Yoseba Alonsok gidatuta, joan den larunbatean ibilaldi polita egin genuen Jaizkibelgo tontorraren iparraldeko hegalean zehar, sakabanatutako errotarrien eta harlanduzko erdi landuen artean. Javik, bere kolaboratzaile taldearekin batera, azken urte honetan aurkitu dituen harrobiak dira, dokumentuen azterketari eta landa-lanari esker, harriz harri, belarraren azpian eta garo, txilar eta oteen artean bilatuz.

Orri honetan, garatzen ari diren ikerketari eta harrobi hauen historiari buruzko informazio gehiago irakur dezakezue, eta hemen klik eginez, ibilaldi honen argazki batzuk dituzue, orain arte ezkutuan egon den ondare historiko eta kultural horren hondarrak aparteko esparru natural batean bisitatuz egin genituenak.

  (gehiago…)  »  

Denboraldi honetan gure Probintziako txoko batzuk ezagutuko ditugu eta gure inguruko herrietako paraje naturaletara bisita gehiago egingo ditugu.

Urriak 22: ALTZA-MOLINAO-TXIPRES-KUTARRO-IRASUENE- ALTZA

Ibilaldia Donostiako ekialdeko barrutian (Altza - Errenteria)

09: 00etan: Casares Kultur Etxea

Azaroak 05: ALTZA - SAN MARKO - TXORITOKIETA

09:00etan: San Martzial eliza (Altza)

  (gehiago…)  »  

Antxon Alfaro

Uztailaren 12ko hauteskundeetan Altzan* abstentzioak % 50eko muga gainditu zuen hauteskunde atal gehienetan.

Hainbat faktorek baldintzatzen dute herritarrak botoa ematera hurbiltzea edo ez. Maila sozioekonomikoa da horietako bat. Auzo pobreenetan gutxiago bozkatzeko joera dago, eta alderantziz, maila ekonomiko eta kultural handiagoan, hauteskundeetako parte-hartzea handitu egiten da.

Altzak hiri osoko batez besteko familia-errentaren mailarik baxuenak ditu. EEIren datuen arabera (azken datuak 2017koak dira), Donostiako batez besteko familia-errenta 41.051 €-koa zen, eta Altzan, berriz, 31.778 €-koa. Baxuena 24.329 €-koa zen 19. atalean (Roteta) eta altuena 53.369 €-koa 3. zentsu-atalean (Jose Elosegi/Luis Pradera/Intxaurrondo zaharra/Ulia). Hirian familia-errenta txikiena duten 10 atalen artean, 8 Altzan zeuden (19, 25, 21, 12,11, 5, 22, 4).

  (gehiago…)  »  

Muela, 140 x 20 cm (Exkulain)

Javi Castrok eta bere kolaboratzaile taldeak gure mendietan ezkutatuta dauden errotarri-harrobiak aurkitu eta dokumentatzen jarraitzen dute. Datorren urriaren 24an, larunbatean, Javi Castrok Jaizkibelen aurten aurkitutako harrobiak ikustera eramango gaitu eta haiei inguruko xehetasun guztiak kontatuko dizkigu. Bide batez, bertako ondarearen beste elementu interesgarri batzuk bisitatzeko aukera aprobetxatuko da.

Ibilbidea Txingudiko begiratoki bikaina den Santa Barbara dorrearen ondoan hasiko da, eta hegoaldeko osagai bati jarraituko zaio Jaizkibel mendiaren goialdean dauden telekomunikazio-antenen inguruetara iritsi arte. Ibilbidean zehar, duela gutxi katalogatutako hiru errotarri-harrobi (horietako bat Pasaian), harlanduzko beste harrobiren bat, historiaurreko zenbait monumentu eta beste aztarna arkitektoniko batzuk bisitatuko dira.

  (gehiago…)  »  

2020ko irailaren 16an Ekialdeko Barrutiko Batzordearen ohiko bilera egin zen (Altza, Bidebieta, Intxaurrondo). Bertan, Martin Ibabe Lehendakariak adierazi zuen ez zegoela erabaki irmorik barrutiaren 2019 eta 2020ko aurrekontuetan aurreikusitako proiektuak exekutatzeari dagokionez. Hurrengo egunean, El Diario Vasco egunkariak albiste hau argitaratu zuen: “Los proyectos del distrito Este quedan en suspenso por la pandemia“, Udaleko Lehendakaritzako Zuzendari Manu Narvaez zitatuz.

Tamalez, ez da lehen aldia udal gobernuak egia ezkutatzen digula. Ekialdeko Barrutia eratu zenetik, etengabekoa izan da Udalaren aldetik lankidetza falta izan denaren kexa. Batzordeko 8 elkarteok askotan adierazi dugu koordinazio eta komunikazio falta dagoela, eta horrek aurrera egitea eragozten duela.

Barruan esan dugu, Batzordean, lantaldeetan, sailekin egindako bileretan; eta kanpoan, prentsa-oharretan eta artikuluetan, auzoetako elkarteekin egindako koordinazioetan. Baina egoerak hobera egin beharrean, okerrera egin du azken legegintzaldian.

  (gehiago…)  »