Eulali Peña Danborenea
Herripe auzo elkartea
Itsas Amaren egunean, uztailaren 16an, azken agurra eman genion Eulaliri Herreran. 101 urte zituela hil zen eta harekin batera gure Herrera auzoa Altzaren testuinguruan garatu zen bezala bizi izan zen pertsona bat joan zaigu.
Azken arte mantendu zuen beti bereizgarri izan zion buru argia. Damua daukagu bere hitzak jasotzeko behar adinako denborarik izan ez izanaren, eta betirako damutuko gara, bere esperientzien, bere behaketen informazio eta azterketa preziosoak eraman dituelako bere gain. Denetaz hitz egiten den tertulioetan galdetzen genionean, irribarretsu jartzen zen eta diskretuki erantzuten zuen.
Bere nortasun leuna, adimentsua, laguntza gaitasuna eta bere familiari eta inguruari mugagabeko atxikimendua zituela, bere erantzunak jende gutxik duen arte hura zuen, ezer egin ez balu bezala ematen zuen.
101 urterekin ere Herrerarekiko interesa bizirik zeukan. Estibasusen kronikak irakurtzen zituen, haren aldizkaria, eta gustuko zuen Herrerako eta Altzako (San Martzial) jaialdietako programak bidaltzea.
Atorrasagasti denda eta merzeriariarrekin batera, “Peñaren denda” izan zen Herrera bizirik irauteko euskarri bat, ezer ez zen soberan zen garaietan eta Herrera, Altzaren parte izanik baina Pasaiako Portuarekiko hurbiltasun eta baldintzapengatik ezaugarri bereziak zituela, eskaera askori aurre egin behar zien. Petra Danborenea eta Joxe Peñak fidatu, lagundu eta han egon ziren, beren xalotasunarekin, deitu gabe behar ziren bakoitzean. Horrela, besterik gabe.
Familia ugariko ingurune hartan bizi izan zen beti Eulali. Familia baten elementu finkoa izan da, inoiz huts egiten ez zaiona, eta horrela maitatua, errespetatua eta zaindua izan da.
Gaur egungo munduan kokatuz, Eulaliren moduko pertsonak Herrerarentzat izan dutena deskribatzea deskokatua ematen du, baina errealitetik urrun ez dago gure esperientziak eta oroitzapenak gozatu ditugunontzat, hainbeste aldaketa ulertu, onartu eta erantzuten laguntzeko. Horregatik, Eulali ezagutu izana askoz gehiago da. Beragan islatu daiteke komunitate espezifiko baten garapena, Herreran, gerra ondoko garai gogor bat irekitzen duena Altzaren parte gisa garapen oldarkor parte aurrean, bizitzeko modu berri bat berreskuratuz egoera ezezagun baten aurrean. Baina Eulaliren gisako jendeari egokitzapen eta auzotarrengandiko errespetu lekzioa eman digu, pertsona serioak eta sendoak izaten utzi gabe, gure ohitura eta sinesmenei leialak.
HERRIPE/HERRERA (ALTZA)
