«aiuntados en el campo
de Estibaus segun que lo havemos de uso de costumbre de nos juntar...» (Altza, 1390)

Iñigo Landa

Eskalantegi (antxo.com)

Hiztegietan barrena bilaketan ustekabeko hitz batek arreta lapurtzen digu sarritan.  Oraingoan “eskalantegi-sagar” izan da, Orotariko Euskal Hiztegian jasoa. Hiztegiak iturrira, Jon Garbizu “Zubigar” idazlearengana eraman gaitu. Lezoarra jaiotzez Pasaiara ezkondu eta bertan bizi izan zen istripu baten ondorioz 1930ean hil arte. Euskera agerkarian Nikolas Alzolak “El vocabulario inédito de Zubigar” eman zuen argitara, 1962. urtean, Koldo Mitxelenaren ohar batzuekin. Honela jasoa dago: “282. Eskalantegi-sagarr. Pasai. Variación de manzana“. Ez dakigu ezer gehiago, soilik izena geratu da.

Iñigo Landa

Maiatza amaitzear dagoela gogora ekarriko dugu hilabete honekin erlazionaturik dagoen antzinako ospakizun bat: maia-festa.   (gehiago…)  »  

Gerra Zibilaren inguruan bildutako informazioa osatzearren, hona ekarri dugu Roman Irigoien Altzako sendagilearen espetxeratzeari buruz Imanol semeak 2006. urtean ‘Oiartzun’ aldizkarian idatzi zuen artikulua.   (gehiago…)  »  

Roman Irigoien oiartzuarra Altzako medikua izan zen Errepublika garaitik jubilatu arte eta Altzan sortu zuen familia. Plaza batek haren izena gogoratzen du Lau Haizeta pasealekuaren ondoan. Mediku gisa jardun aurretik atezain izan zen goi mailako taldeetan. Imanol semeak aurtengo Oiartzun urtekarian artikulu bat agitaratu du ibilbide hori gogoratuz eta hona ekarri dugu medikuaren gazte garaiko ibilbide hori Altzan ere ezagutzeko.
  (gehiago…)  »  

El Pueblo Vasco, 1936-06-07

Berri samiya bertsozaleentzat, Euskaldun artean beste itzik entzuten al da?: “Txirrita il da!! Ainbeste urte buruan gure erriko bazter guziak alaitu dituan bertsolari Jaunak Bereganatu du.
Igande goiza zan. Aberri Eguna ospatzen, Euskadi lurralde orotan. Gure gizona, Lujanbio’tar Joxe Manuel, euskaldun zintzo izanda ezin ba egon eusko berpizte onetan bere alea erein gabe. Bakoitzak bere aal ta neurriz ospatzekko eguna ba’zan, bertsolariak bere abesti ta jakinduriz. Goizueta erriak izango zuan poza “Txrrita”ri entzuteko; baña Jainkoaren asmoetan, gure begiak itxu. Goizueta’n etzan entzun Joxe Manuel’en bertso ederrik. Alaitasunezko aldi ordez, negargarrizko gaixo aldia.
Asteazkenean, kristau zintzoari dagozkion egintzat bete ondoren, Jaunagana igestu zitzaigun. Otoitz, euskaldunok, bere alde.   (gehiago…)  »  

Martxoan “Gipuzkoa.  Udal errepublikanoetatik frankistetara. 1936-1937″ liburua aurkeztu zuten Gipuzkoako Batzar Nagusiek eta Aranzadi Zientzia Elkarteak. Egileek, Ane Beledo, Iñaki Egaña, Cristina Martín eta Montse Zato, herriz herri udal artxiboak arakatu dituzte udalbatzetan egon ziren aldaketak jasotzen dituzten dokumentuen bila. Honen segidan irakur dezakezue Altzari dagokiona. Liburua euskaraz eta gaztelaniaz argitaratu dute.

  (gehiago…)  »  

Argia, 1935-11-03 - 760. zbka.

Altza’n gertatu dana…

Banakak, baino aiek alakoak gure Euskalerrian gertatzen diranak!… Oraingoan Altza’ri etorri zaio bere txanda.

Orain dala iru urte ezkero alkarrekin omen zebiltzan Sarriegi’tar Joxe Mari, Irasuene baserrikoa ta Asteasuinzarra’tar Axun Matio Errota’ko alaba.

Azken aldi ontan Axun’ek ezetzkoa edo eman omen zion mutillari; ta mutillak etsi nai ez.   (gehiago…)  »  

Argia, 1930-03-02 - 462. zbka.

Iturri goxo

Aspalditxo ixilik egon ondoren, eta nere ez biarrak aldegin diranian berriro itzuli nai nuke, ARGIA maite onetara.

Egun oroigarria

Benetan egun alai eta pozgarria, Altza’ko sendi on eta ezagun batentzat, eta aiekin batian, beste an ziran guztientzat jun dan astian Zumaia’n Elizalde’tar Teodora’ren lekaime sarrera zala ta igaro genduen eguna; Martillun jatetxe ospetsuko alaba zan, eta sendi au ain ugaria da, eta ainbeste ezagun dituzte, iru auto berez ibillen biarra izan zan danak aldatuko bagiñan.   (gehiago…)  »  

Iñigo “Pelegrino”

Orain dela ehun urte, 1910eko otsailaren 21ean, Alfontso XIII.a erregeak Hiri agiria eman zion Altza herriari.

Alfredo Rodriguez alkate sozialistak esan duen bezala, “egun hau oso esanguratsua da altzatarrentzat”, eta, horregatik, Altzako udalak ekitaldiz betetako egitarau bat prestatu du ospakizuna merezi duen bezala ospatzeko. Alkateak berak aurkeztu du egitaraua Larratxoko “Altza Hiria Kulturunea”-n eta, esan zuenez, ospakizun honek inauterietako Piñata Igandearekin bat egiteak festa giroa handitu egingo du zeharo.

Ekitaldi horretaz baliatu zen alkatea Donostiako udalari anexioaren garaian Altzako udaletxearen fatxadatik kendu zuen plaka itzuli dezala eskatzeko. Gogoratuko duzuenez, plaka horrek “Plaza de San Marcial - Villa de Alza” idatzita darama, eta kendu zutenetik San Telmo museoaren sotoetan dago hauts azpian.

Altza Hiria, Zorionak!