«aiuntados en el campo
de Estibaus segun que lo havemos de uso de costumbre de nos juntar...» (Altza, 1390)

Roman Irigoien oiartzuarra Altzako medikua izan zen Errepublika garaitik jubilatu arte eta Altzan sortu zuen familia. Plaza batek haren izena gogoratzen du Lau Haizeta pasealekuaren ondoan. Mediku gisa jardun aurretik atezain izan zen goi mailako taldeetan. Imanol semeak aurtengo Oiartzun urtekarian artikulu bat agitaratu du ibilbide hori gogoratuz eta hona ekarri dugu medikuaren gazte garaiko ibilbide hori Altzan ere ezagutzeko.
  (gehiago…)  »  

El Pueblo Vasco, 1936-06-07

Berri samiya bertsozaleentzat, Euskaldun artean beste itzik entzuten al da?: “Txirrita il da!! Ainbeste urte buruan gure erriko bazter guziak alaitu dituan bertsolari Jaunak Bereganatu du.
Igande goiza zan. Aberri Eguna ospatzen, Euskadi lurralde orotan. Gure gizona, Lujanbio’tar Joxe Manuel, euskaldun zintzo izanda ezin ba egon eusko berpizte onetan bere alea erein gabe. Bakoitzak bere aal ta neurriz ospatzekko eguna ba’zan, bertsolariak bere abesti ta jakinduriz. Goizueta erriak izango zuan poza “Txrrita”ri entzuteko; baña Jainkoaren asmoetan, gure begiak itxu. Goizueta’n etzan entzun Joxe Manuel’en bertso ederrik. Alaitasunezko aldi ordez, negargarrizko gaixo aldia.
Asteazkenean, kristau zintzoari dagozkion egintzat bete ondoren, Jaunagana igestu zitzaigun. Otoitz, euskaldunok, bere alde.   (gehiago…)  »  

Martxoan “Gipuzkoa.  Udal errepublikanoetatik frankistetara. 1936-1937″ liburua aurkeztu zuten Gipuzkoako Batzar Nagusiek eta Aranzadi Zientzia Elkarteak. Egileek, Ane Beledo, Iñaki Egaña, Cristina Martín eta Montse Zato, herriz herri udal artxiboak arakatu dituzte udalbatzetan egon ziren aldaketak jasotzen dituzten dokumentuen bila. Honen segidan irakur dezakezue Altzari dagokiona. Liburua euskaraz eta gaztelaniaz argitaratu dute.

  (gehiago…)  »  

Argia, 1935-11-03 - 760. zbka.

Altza’n gertatu dana…

Banakak, baino aiek alakoak gure Euskalerrian gertatzen diranak!… Oraingoan Altza’ri etorri zaio bere txanda.

Orain dala iru urte ezkero alkarrekin omen zebiltzan Sarriegi’tar Joxe Mari, Irasuene baserrikoa ta Asteasuinzarra’tar Axun Matio Errota’ko alaba.

Azken aldi ontan Axun’ek ezetzkoa edo eman omen zion mutillari; ta mutillak etsi nai ez.   (gehiago…)  »  

Argia, 1930-03-02 - 462. zbka.

Iturri goxo

Aspalditxo ixilik egon ondoren, eta nere ez biarrak aldegin diranian berriro itzuli nai nuke, ARGIA maite onetara.

Egun oroigarria

Benetan egun alai eta pozgarria, Altza’ko sendi on eta ezagun batentzat, eta aiekin batian, beste an ziran guztientzat jun dan astian Zumaia’n Elizalde’tar Teodora’ren lekaime sarrera zala ta igaro genduen eguna; Martillun jatetxe ospetsuko alaba zan, eta sendi au ain ugaria da, eta ainbeste ezagun dituzte, iru auto berez ibillen biarra izan zan danak aldatuko bagiñan.   (gehiago…)  »  

Iñigo “Pelegrino”

Orain dela ehun urte, 1910eko otsailaren 21ean, Alfontso XIII.a erregeak Hiri agiria eman zion Altza herriari.

Alfredo Rodriguez alkate sozialistak esan duen bezala, “egun hau oso esanguratsua da altzatarrentzat”, eta, horregatik, Altzako udalak ekitaldiz betetako egitarau bat prestatu du ospakizuna merezi duen bezala ospatzeko. Alkateak berak aurkeztu du egitaraua Larratxoko “Altza Hiria Kulturunea”-n eta, esan zuenez, ospakizun honek inauterietako Piñata Igandearekin bat egiteak festa giroa handitu egingo du zeharo.

Ekitaldi horretaz baliatu zen alkatea Donostiako udalari anexioaren garaian Altzako udaletxearen fatxadatik kendu zuen plaka itzuli dezala eskatzeko. Gogoratuko duzuenez, plaka horrek “Plaza de San Marcial - Villa de Alza” idatzita darama, eta kendu zutenetik San Telmo museoaren sotoetan dago hauts azpian.

Altza Hiria, Zorionak!

Iñigo Landa

Igeldok Donostiatik bereizteko urrats berri bat eman duela irakurri dugu egun hauetan prentsan. Igeldo, Altza ez bezala, ez da inoiz udalerria izan eta hori da, hain zuzen, egungo legediaren arabera, Donostiatik bereizteko daukan oztoporik handienetako bat. Hala ere, ez dute etsitzen, eta motiboak badauzkate. Donostia bere zilborrera begira bizi den hiria da eta, Altzan egin dutena ikusita, ulergarria da igeldotarrek haien etorkizuna Ijentean biltzen diren buru horien esku utzi nahi ez izatea. Gai honen harira, interesgarria iruditu zaigu 1946. urteko agiri hau berreskuratzea, 112 altzatarrek sinatu zutena Pasaiako independentziaren aldeko argudioak eskainiz.  Donostiarrak bere martxa jotzen ari diren bitartean igeldotarrek martxa hartu dute. Zorte on.   (gehiago…)  »  

Antxon Alfaro

Urtero bezala jai egun hauetan euskal preso politikoen eskubideen alde elkartasun ekintza ugari antolatzen dira (abenduaren 31an 100 lagun bildu ziren Herreran, urtarrilaren 2an milaka eta milaka lagun Bilbon…).

Ondoko bideoan orain dela 20 urteko Gabonetan euskal preso politikoen eskubideen alde Altzan egin ziren itxialdia eta manifestazioa ikus daitezke. Irudi hauek Altzako Dokumentazio Zentrorako errekuperatu ditugu.

Antxon Alfaro

Azaroaren 20a oso esanguratsua da Euskal Herriko gaur egungo historian. Data horretan hil zen Francisco Franco diktadorea (1975), eta egun horretan ere Santi Brouard (1982) eta Josu Muguruza (1989) hil ziren erailketa politikoen ondorioz.

Muguruza  Herri Batasunako diputatuaren erailketa horri erantzuteko, 1989ko azaroaren 22rako greba orokorrerako deialdia zabaldu zen Euskal Herrian.

Bideo honetan, egun horretan Altzan hartutako irudiak eskaini dizkizuegu.