Atala: ‘Ikerketa’

A fuxida do Arkale

2019, Otsailak 19

cdmh_ps_gijon_f_c069_exp013_001

Sergio Balchada Outeiral

Actividade febril no local do Sindicato de la Industria Pesquera de Cariño, vencellado á CNT. Xa pasan tres días dende que o golpe de estado contra a República ten acontecido. Fóra agardan catro camións cara os que desfilan unha grea de milicianos escasamente armados. Os camións parten con douscentos esquerdistas capitaneados polo dirixente cenetista José Suarez. Van camiño de Santa Marta de Ortigueira (Velasco, 2006).

Unha vez na vila reúnense có tenente da Garda Civil Máximo Lobo, comandante do posto local. Queren saber de que lado está o militar e cales son as súas intencións para atallar as posibles accións dos dereitistas da bisbarra. Segundo se desprende dos acontecementos o tenente debeu persuadir aos sindicalistas da súa lealdade ao goberno establecido. Quizais fose certo e foi a deriva dos sucesos en Ferrol e A Coruña convenceron a Lobo de virar as lealdades.   (gehiago…)  »  

Sanatorio San Ignacio de Altza

2018, Irailak 18

foto-7

Manuel Solórzano Sánchez es un enfermero que dedica su tiempo libre a investigar en la historia de la enfermería, contando en su haber con una larga lista de publicaciones en las que ofrece abundantes datos y documentación, entre los que se encuentran algunas referencias con información que interesa a la historia de la sanidad en Altza. Una de sus investigaciones, en concreto, la podemos leer en el artículo que el pasado mes de abril publicó en el blog “Enfermería avanza” dedicado al “Sanatorio San Ignacio de Alza 1898. Perteneciente a la Cruz Roja de Guipúzcoa“, y al que nos vamos a referir a continuación.

El sanatorio inicia su andadura el 15 de septiembre de 1898. Al día siguiente, el diario La Unión Vascongada daba la noticia con estas palabras: “A las cinco de la tarde ayer se verificó la inauguración del sanatorio, establecido en el alto de Miracruz, en la casa propiedad de don Nicolás Gabaraín, quien lo ha arrendado a la asociación Cruz Roja, por la cantidad de 2.000 pesetas, por el término de 20 meses.” Su trayectoria, sin embargo, será más breve que la previsión hecha en el contrato, pues al cabo de cuatro meses, el 2 de enero de 1899, cerraba sus puertas y los pacientes eran trasladados al Hospital Civil de Manteo.   (gehiago…)  »  

Ubegi baserriko XVI. mendeko dolare ardatza

2018, Uztailak 16

Ubegiko ardatza

Ubegiko ardatza

Josu Tellabide

Astigarragak sagardogin-tzarekin duen eta izan duen lotura begibistakoa izan arren, sagardo dolare zaharrekin loturiko pieza garrantzitsuena, ez zen bertan aurkitu, gertuko Altzako Sarroetan baizik. Ubegi baserriaren zurezko barne-egitura aztertzen ari zirela egin zuten topo Gipuzkoan gaurdaino osorik iraun duen horrelako ale bakarrarekin: dolare ardatza.

400 urtetik gorako ardatz hori habe-palanka dolare edo prentsa baten piezarik garrantzitsuena zen, palanka-besoarekin batera, jakina. Funtzionamendu mekanismoa erromatarren dolareetan oinarritzen bazen ere, XVI. mendeko eta XVII. mendeko lehen erdialdeko isurialde atlantiarreko baserri eredu berrietan barneratu zen, barne-egituran txertatuta. Hala, baserriaren bolumen ia osoa hartzen zuen makina erraldoia zen dolarea.   (gehiago…)  »  

Sugarra eta misterioa: Clara Candiani kazetari gaztea

2017, Urriak 26

Iñigo Landa Ijurko

cronica-1931-08-16-orrialdea-8Altzako Etxe Merkeak auzunearen dokumentazioarekin ari ginela kazetari gazte batekin topo egin genuen, gure artean erabat ezezaguna, baina Frantzian, ordea, oso ezaguna izango zena. Bere izena Clara Candiani da, eta Etxe Merkeak auzunearen inaugurazioaren kronikan, 1921eko urriaren 18an El Pueblo Vasco egunkarian argitaratua, Clarita Caudiani izenarekin sinatzen du (1). Garai hartan 19 urte besterik ez zeukan, baina kronikan erabili zuen tonua eta jaso zuen edukiagatik agerian zegoen ezohiko nortasuna eta nolakotasunak zeuzkan kazetari baten aurrean geundela. Frantzian, Clara Candianiren biografia publikoa eta profesionala 1925. urtean hasten da eta nahiko dokumentatuta dago, baina haren hastapenak, gehien bat Euskal Herrian gertatutakoak, ezezagunak bezain erakargarriak dira. Espainiako prentsaren bitartez kazetari gazte honen lehen urratsak jarraitu ahal izan ditugu, gizonezkoen mundu batean nabarmenduko ahal dena –XX. mendeko 30. hamarkadan, kazetarien artean %2 baino ez ziren emakumeak Frantzian– eta emakume honen bizitza profesionalaren oinarriak ezagutzera ere hurbildu ahalko gara.   (gehiago…)  »  

Galegos en Altza: República e Guerra Civil

2017, Uztailak 25

Sergio Balchada Outerial

Tripulación VendabalÁ altura de 1932 Altza contaba con 4.050 habitantes (Anuario, 1932). Entre éstes hai que suliñar a presenza dun importante colectivo de galegos emigrados á antedita vila na procura dun porvir mellor ao que podían aspirar na súa terra.

A importante emigración galega que comeza a espallarse polas vilas costeiras gipuzkoarras debe a súa razón de ser ao nacemento en 1926 na vila aledaña de Pasaia da PYSBE (Pesquerías y Secaderos de Bacalao de España). Trátase principalmente de mariñeiros atraídos pola propia empresa para cobrer as prazas vacantes nos bacaladeiros, prazas que os pescadores locais non conseguen copar polo que é preciso acoller man de obra foránea traballadora e especializada nas artes da captura do bacallau. As rías galegas resultan ser un excelente caladoiro. (Orejas, 1995)   (gehiago…)  »  

Otxoki baserria eta lazkanotarrak

2017, Apirilak 6

otxoki-baserria

Otxoki 1935 aldean (Arg.: Karmen Urkizu Lazcano)

Patxi Lazcano Sorzabal

1871. urtean Otxoki baserrian Sansinenea Larrañaga anaiak bizi ziren, Jose Joaquin eta Jose Mariano, beraien familiekin, “1871, Nómina de casas y habitantes contribuyentes al pago del médico cirujano titular de la población de Altza” dokumentuan jasoa dagoenez.

Juana Josefa eta Francisca Ramona Yribarren Yrizar ahizpekin ezkonduak zeuden, aurrenak bost seme-alaba izan zituen eta bigarrenak lau. Ez dakigu noiztik bizi ziren baserrian, ezta noiz utzi zuten. (1)

Beste artxibo-dokumentu batean, “Sesión extraordinaria para elaborar las listas electorales del Ayto. de Altza, del 1 de febrero de 1889″, Otxoki baserriko Antonio Lazcano Arsuaga agertzen zaigu, 133. zenbakiarekin. Hauxe da lazkanotar bat Otxoki baserriari lotua agertzen zaigun lehena.

  (gehiago…)  »  

“Historia y tragedia…”, de Fernando Barrero

2010, Irailak 2

Iñigo Landa

Nuestro colaborador Fernando Barrero Arzac, dedicado principalmente al campo de la historia familiar (”Retorno a Altza“), ha realizado una investigación sobre la memoria histórica centrada en la represión de que fue objeto la 109ª Brigada Mixta al entregarse en el Campo de Concentración de Zaldívar (Badajoz). A la misma brigada pertenecía su abuelo Andrés Barrero, que desapareció en dicho campo.

La Guerra Civil española, causante de tanta muerte y sufrimiento, tiene aún pendiente la dignificación en todos los ámbitos de las víctimas de aquella barbarie. Investigaciones serias, como ésta de Fernando Barrero, realizadas a partir de un buen trabajo de documentación, son toda una aportación en ese sentido.

zaldivar“Historia y tragedia de la 109ª BM en el Campo de Zaldívar (Badajoz)”

Altzaren natur ondarea, ikergai

2010, Martxoak 29

Udaberria heldu da eta atzean geratu dira hotza eta iluntasuna. Jendeak bideak eta pasealekuak hartu ditu eta inguratzen gaituen naturaz gozatzeko parada ezin hobea dauka, bost zentzumenez. Antzinatik gizakiak moldatu egin du Altzako lurraldea bere beharretara, baina horrek ez du eragotzi, ez baserri giroan ezta kaletarrean ere, naturarekiko harreman estua edukitzeko, urarekin, landareekin, hegaztiekin… Harreman estu horrek arrasto sakonak utzi ditu altzatarren biografian eta bere isla ere utzi du idazle zein ikerlarien lanetan, “Altza, Hautsa Kenduz”-en ikus daitekeen bezala.

Altzako Historia Mintegiak, bere aldetik, gai honen ikuspegi orokor bat edukitzeko beharra ikusi du eta, horregatik, injineru agronomoa eta Haritzalde ekologi taldearen partaidea den Marko Sierra-rengana jo du Altzako lurraldean dauzkagun habitatak deskribatu eta kokatzeko. Azterketa honek “Aniztasun biologikoa Altzan” izenburua izango du eta aurki amaituta egongo da. AHMk azterketari ahal den hedapen handiena ematen saiatuko da, altzatarrek daukagun natur ondarearen ezagutza eta gozamena handitzearren.

Kaskabeltzaren kantua Martillunen.

kaskabeltza

Natur Zientziekin lotutako artikuluak “Altza, Hautsa Kenduz”-en:

Florencio Mocoroa en Altza: San Antonio 13,15

2010, Urtarrilak 15

Iñigo García Odiaga

Iglesia y vivienda del Capellan. Beti Ona - Madres Mercedarias de San José - San Antonio 13,15 Donostia

El eclecticismo decorativo de esta pequeña iglesia, contrasta con la rotundidad monumental de la torre campanario que recoge la expresividad del conjunto respondiendo a un estilo muy del gusto de  las arquitecturas fascistas europeas.

Este edificio es uno de los pocos de carácter público que realizó Mocoroa a lo largo de su trayectoria profesional. En 1935 había realizado ya una iglesia en el barrio de Loyola, de corte ecléctico e historicista, aunque con una arquitectura muy modesta, presumiblemente forzado por la escasez de presupuesto, rematada con acabados en revoco pintado y decoraciones molduradas añadidas a la fachada.   (gehiago…)  »  

Florencio Mocoroa en Altza: Av. José Elosegui, 109

2009, Abenduak 30

Iñigo García Odiaga

Almacén de Sal y Garaje en Bidebieta - Francisco Erdocia - Alcalde Jose Elosegi 109 Donostia

El almacén de sal y garaje en las inmediaciones del Puerto de Pasajes, se resuelve en un edificio modesto de pequeña escala, que acompaña su volumen compacto de un lenguaje racionalista, que no permite una lectura clara de la escala del edificio, lo que permite introducir en la sección del mismo una titánica estructura de hormigón armado, que absorbe toda la expresividad del espacio interior.

  (gehiago…)  »  

Estibaus

Atalak

Maiatza 2024
A A A O O L I
« api    
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  

RSS

Azken iruzkinak

  • Elena Arrieta Yarza
    (2024, Apirilak 30)
    «Al leer la entrañable poesía de Antonio Dávila García mis recuerdos me llevan al caserío Kataliñene. Su propietaria, ...»
  • Berta T . D.
    (2024, Apirilak 30)
    «No es un capricho. Hace falta una solución ya. No hace falta contaros la cantidad de denuncias que hemos interpuesto. ...»
  • Miren Koruko Gonzàlez
    (2024, Apirilak 28)
    «Beharrezko iruditzen zait biztanleen bizi baldintzak 3 hobetzeko egiten diren eskabide eta ekintzak aurrera eramatea. Eskerrikasko hortan aritzen zeraten guztioi. ...»
  • Julián Martinez
    (2024, Apirilak 26)
    «En el barrio de oleta escalerillas,deberían en pensar muy seriamente en dar una solución para subir a Alza centro, »
  • Antonio Dávila García
    (2024, Apirilak 19)
    «Mis vecinas. Bajo el cielo, serpenteando remontando las colinas van volando e indagando, dos gentiles golondrinas. Pensaba yo,para mí, ¿porqué no hacen aquí, su casita tan sencilla de ...»

etiketak


Sarean