Deban barrena

2018, Urriak 10

lastursannicolas4Datorren urriaren 27an, larunbata, Deba ezagutzera joango gara gure adiskide, bazkide eta Aranzadiko kidea den Javi Castroren eskutik.

Egitasmoa hauxe da:

  • Itziar: Parrokia eliza eta bere historiaren zertzelada batzuk.
  • Lastur auzoa: Bailararen bisita, Ugarteberri kobazuloa eta Arbizkoako errekaren antzinako ibilgua. Erroten eta burdinolen hainbat aztarnen bisita. Ur hornikuntzarako antzinako ubidearen zatitxo batean zehar ibiliko gara. Arbil kobazuloa. Muga toponimikoak.
  • Sasiola aldea: Urozagako iturria eta zubia.
  • Debako hirigunearen bisita. Pasealdi bat Erdi Aroko kaleetan zehar.

  (gehiago…)  »  

Contrato de arrendamiento del caserío Sagastieder (1814)

2018, Urriak 3

sagastieder

Sagastieder (1972)

El arrendamiento ha sido durante siglos la fórmula más común y rentable utilizada por los propietarios para la explotación de los caseríos y sus tierras. En Altza, si en 1818 había 147 casas y caseríos, no llegaban a veinte los que eran habitados y explotados directamente por sus propietarios. Esa desproporción tan grande entre el número de propietarios y de inquilinos venía creciendo progresivamente desde décadas anteriores como consecuencia de la crisis del comercio y de la industria ferrona. La tierra volvía a ser refugio de los inversores que en ella la forma de aumentar su rentabilidad a costa de empeorar las condiciones de vida de los baserritarras. La gran demanda de una población creciente, necesitada de vivienda y trabajo, y que vivía en los límites de la miseria, obligaba a los inquilinos a aceptar contratos de arrendamiento en unas condiciones muy desfavorables para ellos.

Como botón de muestra, recuperamos del archivo de Oñati el contrato de arrendamiento del caserío Sagastieder, firmado en Donostia el 18 de diciembre de 1814, otorgado por José Elías de Legarda, en representación de Ildefonso María de Castejón, en favor de Pedro de Salaberria, quien tiene a José Bernardo Arzac Parada como su fiador.   (gehiago…)  »  

Marzial Ibarbia Anabitarte, Aita Akilino

2018, Irailak 26

euskal-esnalea-1924-09-170a

Herrerako ibarbiatarren artean murgildurik, etxeko txikienarekin topo egin genuen, Marzial Ibarbia Anabitarte, Aita Akilino karmeldarrarekin (1908-?), eta hark idatzitako euskarazko hainbat idatziekin. Haren lehen datuak Aita Onaindiak eskaini zizkigun Euskal Literatura V liburuan, Estibausen “Ibarbia” artikuluan jaso genituena, eta datozen lerroetan informazio hori zabaltzera eta euskal literaturari egindako ekarpena, oso txikia bada ere, ezagutzera gatoz.

Aita Akilinori buruz Onaindiak emandako informazioari bi datu biografiko gehituko dizkiogu, 1933. urtekoa lehenengoa eta 1938koa bigarrena.

Lehenengoa La Salleko Anaiei Herreran 1933ko uztailaren 30ean egindako omenaldiaren kronikan egiten den aipamena da. Honela dio kronikak: “Herrera-Altza. ERMANUARI OMENALDIA.- (…) Itzaldi sermoia egin zun Aita Akilino karmeldarrak, au ere emengoa eta eskola ortan izana; lendabiziko agurketa euskeraz egin ondoren, jarraitu zun erderaz, eta ondo garbi azaldu zun bere ta erreratar danon esker sutsuak, urte oyek danetan, emengo irakasle izan diranari, eta zenbait añeko kaltia izango dan danontzat geyago berak ezin jarraitzia orain arte ain ondo bete duten lanari; eta ori galerazten dutenentzako ere izan zitun itz egizko batzuek; bukatu zun adieraziyaz gurasoari beren betebiarrak beren umetxoak bihar bezelako katoliko jaungoiko zaliak izateko, batez ere oraingo ekaitz aldi ontan. (…)” (1)   (gehiago…)  »  

Sanatorio San Ignacio de Altza

2018, Irailak 18

foto-7

Manuel Solórzano Sánchez es un enfermero que dedica su tiempo libre a investigar en la historia de la enfermería, contando en su haber con una larga lista de publicaciones en las que ofrece abundantes datos y documentación, entre los que se encuentran algunas referencias con información que interesa a la historia de la sanidad en Altza. Una de sus investigaciones, en concreto, la podemos leer en el artículo que el pasado mes de abril publicó en el blog “Enfermería avanza” dedicado al “Sanatorio San Ignacio de Alza 1898. Perteneciente a la Cruz Roja de Guipúzcoa“, y al que nos vamos a referir a continuación.

El sanatorio inicia su andadura el 15 de septiembre de 1898. Al día siguiente, el diario La Unión Vascongada daba la noticia con estas palabras: “A las cinco de la tarde ayer se verificó la inauguración del sanatorio, establecido en el alto de Miracruz, en la casa propiedad de don Nicolás Gabaraín, quien lo ha arrendado a la asociación Cruz Roja, por la cantidad de 2.000 pesetas, por el término de 20 meses.” Su trayectoria, sin embargo, será más breve que la previsión hecha en el contrato, pues al cabo de cuatro meses, el 2 de enero de 1899, cerraba sus puertas y los pacientes eran trasladados al Hospital Civil de Manteo.   (gehiago…)  »  

Ibarbia

2018, Irailak 10

ibarbia-2018-08-23aHerrerako Ibarbia familiari buruzko kontsulta bat egin berri digute Tokiko Bilduman. Horren inguruan bildutako datu interesgarrienak, familiaren abizena daramaten etxeen hainbat daturekin batera, ordenatu eta azalduko ditugu datozen lerroetan.

Ibarbiatarren presentzia Herreran Manuel Ibarbia Elorriagarekin hasiko da. Zumaiako Oikia auzoan 1863ko otsailaren 21ean jaioa (1), kontratista izan zen eta 1890. urtean Donostia-Errenteria tranbiaren eraikuntza lanetan parte hartu zuen Molinao-Antxo tartean, zaldiek tiratutako tranbien garai hartan. (2) Trenbidearen eraikuntzan kontratista gisa lan egin ondoren, mantentze eta hobetze lanetan ere jardun zuen eta, azkenean, 1906ko uztailaren 30ean, Donostiako Tranbia Konpainiaren langile zerrendan sartu zen, bide  eta obretako langileburu gisa. Konpainiako langilea bihurturik, enpresak Herrerako harrobian zeukan etxebizitza batera aldatu zen familia osoarekin. (3)

  (gehiago…)  »  

Solicitud de protección para Villa Narcisa

2018, Uztailak 27

villa-narcisa-2En junio pasado la Agrupación Cívica para la Conservación del Patrimonio, Áncora, nos rimitió copia de la instancia dirigida a la Dirección de Cultura del Gobierno Vasco, solicitando la Declaración como Bien Cultural de la Villa Narcisa (Jose Elosegi, 209), residencia y estudio de Luis Peña Ganchegui hasta su fallecimiento (1929-2006). Esta casa ha sido todo un referente cultural, dado que es el lugar donde se conserva el legado profesional de quien fuera fundador de la Escuela de Arquitectura de San Sebastián (actual UPV/EHU) y principal renovador de la arquitectura vasca contemporánea.

La villa está situada a proximidad inmediata de los Viveros Municipales de Ulía. Posee un extenso jardín con arbolado de porte, de notable valor paisajístico y medioambiental. En la actualidad se está tramitando un proyecto de derribo, así como un Plan Especial para la parcela, sujeto a informe ambiental, que no ha superado el preceptivo trámite de información pública, de consulta a las administraciones afectadas y a las personas interesadas (artículo 37 de la Ley 21/2013 de 9 de diciembre de Evaluación Ambiental)

Se trata de un elemento muy relevante del patrimonio edificado, razón por la que rogamos una actuación decidida al objeto de evitar su inminente desaparición.

villa-narcisa-4

Ubegi baserriko XVI. mendeko dolare ardatza

2018, Uztailak 16

Ubegiko ardatza

Ubegiko ardatza

Josu Tellabide

Astigarragak sagardogin-tzarekin duen eta izan duen lotura begibistakoa izan arren, sagardo dolare zaharrekin loturiko pieza garrantzitsuena, ez zen bertan aurkitu, gertuko Altzako Sarroetan baizik. Ubegi baserriaren zurezko barne-egitura aztertzen ari zirela egin zuten topo Gipuzkoan gaurdaino osorik iraun duen horrelako ale bakarrarekin: dolare ardatza.

400 urtetik gorako ardatz hori habe-palanka dolare edo prentsa baten piezarik garrantzitsuena zen, palanka-besoarekin batera, jakina. Funtzionamendu mekanismoa erromatarren dolareetan oinarritzen bazen ere, XVI. mendeko eta XVII. mendeko lehen erdialdeko isurialde atlantiarreko baserri eredu berrietan barneratu zen, barne-egituran txertatuta. Hala, baserriaren bolumen ia osoa hartzen zuen makina erraldoia zen dolarea.   (gehiago…)  »  

Lapurreta haren oihartzuna

2018, Uztailak 10

punto-y-hora-azalaOrain dela hiru bat hilabete Herrerako Aurrezki Kutxa Probintzialaren sukurtsalean 1984ko martxoaren 29an gertatutako lapurretaren irudiak Estibausen argitaratuz geroztik gertakari haien zuzeneko berriak dauzkaten bi lekukoekin hitz egiteko aukera izan dugu. Haien izenak Manolo Etxabe eta Felix García dira eta, gertakizunen haien oroitzapenak eta bizipenak gurekin partekatzeaz gain, hemerotekako dokumentu asko jarri dituzte gure esku, hemendik aurrera Altzako Tokiko Bilduman kontsultagarri dagoena.   (gehiago…)  »  

Barrutiko Batzarra eratu da

2018, Uztailak 3

20180629_1929011Joan den ostiralean, ekainak 29an 19:30etan Altzako festak martxan zeudela, Altzako udal eraikin zaharrean, azken sei hilabetean burutu den eta ibilbide luzea eduki duen prozesua amitutzat ematen Ekialdeko Barrutiko Udal Batzarraren eraketa gauzatu zen (Talde politikoen izenean 7 partaide eta elkarteen artean hautatutako eta beraien ordezkari gisa 8 partaide).

Bost minututan gauzatu zen ekitaldi iluna, non ez ziren agertu baizik eta ekimenarekin lotura zuzena duten udal agintariek eta hauek era hutsune nabarmenekin. Ekimen honek ez zuen merezi izan ez udalaren prentsa ohar bat eta ez ere donostia.eus web ofizial orrian “berriak” atalean aipamenik ere.

Espero dezagun gertatutakoak ez erakustea benetan espero daitekeena udal agintarien aldetik bai batzar honek jokatu dezakeen paperaz eta baita ere Ekialdeko Barrutia martxan jartzeko erabaki administratiboak adierazi dezakeenaz.

20180629_194023b

“Alegría”

2018, Uztailak 1

c100992

Txistulariekin Martillungo aldapatik gora (Kutxateka, 1917)

Txistulari, Mayo-Junio 1928

No recuerdo el año. Tendría entonces el que esto escribe cinco, seis o siete (¿1880?). Era en esa época en que las impresiones originales se graban, penetrando sus líneas hasta lo más íntimo del alma, para quedar allá en surcos que nunca se cubren e iluminados para siempre. El hecho que con esas palabras quiero recordar no podía ser más ingenuo. Por ello, sin duda, quedó su memoria en el fondo del espíritu infantil, con fragancia, con vitalidad inextinguibles.

Era el día en que Alza, pequeño municipio que linda con Donostia, celebraba su fiesta. Día de luz, colocado en lo mejor del año, cuando no se ha extinguido aún el aroma de los herbales en flor recién segados, ni el rumor grato de los cánticos campesinos de la noche de San Juan, iluminada por las fogatas tradicionales. Era el día de San Marcial, 30 de Junio, en que Alza celebra la solemnidad de su celestial patrono, con algarada, con estrépito incomparable. No he olvidado todavía el pánico con que veía llegar el instante solemne de la consagración de la misa parroquial en el pequeño templo de la villa, radiante de luz, abarrotado de gente, que parecía venirse abajo ante los formidables estampidos de la pólvora de máquinas detonantes colocadas en las puertas del santuario para mayor recogimiento, sin duda, de los fieles.   (gehiago…)  »  

Estibaus

Atalak

Ekaina 2025
A A A O O L I
« mai    
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30  

RSS

Azken iruzkinak

  • Claudia Longarela Colombo Berra Brea
    (2025, Ekainak 14)
    «Quise decir Lima Pcia. De Buenos Aires. »
  • Claudia Longarela Colombo Berra Brea
    (2025, Ekainak 14)
    «Hola! Mis bisabuelo materno se llamó Angel Berra vino de Milán. Se radicó en Lluma partido de Zárate. Pcia de Buenos ...»
  • Iñaki
    (2025, Maiatzak 3)
    «Sorprendente documento e impresionante trabajo. Zorionak eta aurrera!!! »
  • Mariano Pérez de la Cruz
    (2025, Maiatzak 1)
    «En mi etapa en PEBSA de la Coruña, coincidí con Paco Lasa y he de afirmar que su pragmátismo y ...»
  • Ricardo Maritxalar
    (2025, Apirilak 27)
    «En el caserio Mirabarkera (para nosotros Miramarca) nació mi padre Ricardo Maritxalar Leiñena (1918-1973). Hijo de Jose Melchor Marichalar Larrañaga, ...»

etiketak


Sarean