Argazkia: Félix Iranzo
Orain dela 50 urte, 1967ko otsailaren 12an, -igandea aurten bezala-, Santa Barbara eta Errotetan lan egiten ari ziren jesuitek lehenengo meza publikoa eman zuten. Urte batzuk lehenago, 1964 urtearen inguruan, orden erlijioso katoliko hau lan espirituala eta humanitarioarekin hasi zen, Santa Barbara eta Erroteta auzuneen garapenarekin batera. (gehiago…) »
Pasa den urrian frankistek errepresaliatutako zortzi altzatarren berri eman genuen hemen, haien artean Mario Cordero Maldonado mediku altzatarra zegoelarik. Mediku honen jarduera profesionala zein politikoa Altzaren eremutik haratago zabaldu zen eta horregatik merezi du haren izena beste behin gogora ekartzea. Tokiko Bilduman dauzkagun dokumentuetatik abiatuz [1], ikus dezakegu Mario Cordero Herrerako Politena etxean (Jose Elosegi, 125) zegoen Udal Sorospen-etxean sendagilea izan zela. Sorospen-etxea 1933. urtean zabaldu zen eta gure medikua inaugurazioaren argazkian ikus dezakegu erdi-erdian, gainontzeko talde medikoarekin eta udal agintariekin batera. Etxearen fatxadan kartel bat ikus daiteke non haren izena osasun-zerbitzuaren leku nabarmena duen: “Mario Cordero - médico de niños, partos y enfermedades infecciosas”.
Blas Olasagasti
Ya sé que resulta difícil reflejar en 100 dibujos lo que significa Donostia y poder representar a todos los barrios y sensibilidades. Entiendo que estos dibujos son un elemento motivador para animar la reflexión.
Con todo, he constatado dos torpezas que me parecen errores dignos de arrepentirse y por los que pedir alguna responsabilidad:
1-No existe ninguna mención ni en dibujo ni con nombre a propósito del lugar donde habitan el 20% de los donostiarras: Altza y con él, Herrera, Larratxo, Arri Berri, Bidebieta, Gomistegi… ni una imagen ni mención. Es el salvaje Este donostiarra. Los barrios céntricos están suficientemente representados en la iconografía de sus edificos y elementos urbanos. Curioso que aparezcan nombres con más solera o pedrigí como Aiete-Miramón-Morlans-Sagüés–Añorga-Loiola-Txomin-Martutene… …Intxaurrondo/Zarategi… pero de aquellos anteriores, nada. Parece que fueran molestos de nombrar; como si no formasen parte del firmamento de Donostia y fuesen un mal que asumir con resignación. O simplemente, no tenemos nada que contar de ellos. (gehiago…) »
“Altza denboraren joan-etorrian” liburuaren aurkezpenean horma-irudi handi bat zintzilikatu genuen liburuaren kontrazaleko orri zuriaren irudiarekin. Bertan bildu ginenen artean kolorezko papertxoz bete genuen horma-irudia eta ondoren Aritz eta Gorka artista gazteek aurretik prestatutako graffiti bat margotu zuten gainean. Minutu bat pasatxoko bideo azkar honetan (timelapse) ikus dezakezue hori guztia.
Tanborrada (Argazkiak: Koro Manso)
Batzuen artean
Herri Ametsak 50 urte bete ditu. Izenak berak sorreraren asmoa argi eta garbi adierazten du. Denbora luzean gurasoen, senideen eta auzokideen ahalegina eta lan txukuna ezinbestekoak izan ziren. Kontuan hartu behar dira garai hartako gizarte ingurugiroa, Altzan bizitzen ari ginen eraldaketa itzela eta aldrebesa, eta zeuden zailtasunak. Baina urrats sendoak eman ahal izan ziren, arriskutsuak garai hartan, oztopoz josiak. Lehen urrats eman gabe ezinezkoa litzateke ulertzea gaur egun Mendiolan ikus dezakeguna.
Ofrenda froral a Manoel Gonzalez no ano 2008.
Filipe Domínguez Avilés
Aínda me parez estar a velas pousadas enriba dunhas das bolsas do lixo amoreadas na porta da casa parroquial. Coma se aparesceran por casualidade no derradeiro intre. Era un texto en galego, o dunha misa, e decidira gardar un.
Non era coñecedor, ou pol-o menos a mín asi mo perece, de que estaba a salvare de perder unha folla na historia da nosa comunidade galega. Da que eu dou en chamar o Trintxerpe histórico, para diferenciar do distrito aitual do concello de Pasaia. Ese Trintxerpe aberto no que fascían a súa vida mariñeiros galegos inda embora a súa casa estivera en Orereta, Altza, ou na mesma capital donostiarra.
As misas, déranse en facer na Parroquia da Nosa Sra da Asunzón do Povoado de Pescadores de Pasai San Pedro, ala pol-o ano 1976. Donde Xosé Novoa viñera destiñado no ano 1975.
Moitos pensarán, mais aínda hoxe, nunha sociedade moi afastada da ideia de Deus, que non teñen interese. Eu penso pol-a miña contra: (gehiago…) »
Aurreko artikulu batean hitz egin genuen hemen Polentinoseko kondeaz eta XX. mende hasieran Txipres baserriari egindako argazkiekin egin zigun ezusteko opariaz. Alabaina, Txipresena ez da artxiboan aurkituko dugun opari bakarra, segidan ikusiko dugunez.
Aurelio de Comenares y Orgaz (Madril, 1873-1947), Polentinoseko kondea, beirazko 10.000 xafla estereoskopikoen egilea da, 1892 eta 1930 urte bitartean eginak, horietako 630 Euskal Herriko txokoetan. Argazki horiek guztiak Interneten bitartez ikus daitezke, Fototeca del Patrimonio Histórico delakoaren helbidean, Conde de Polentinos artxiboan. Merezi du bertan bildutako irudi ederrak ikustea, baina guretzat bereziki interesgarria da horien artean Altzako eraikinak eta inguruak agertzen direlako. Denera hamasei identifikatu ditugu (33 fitxa) zein baino zein ederrago: Txipres, Intxaurrondo, Casares, Tomasene, Moneda, Espartxo, Villa Iruña…
Joan den ostiralean jai-giro ederrean aurkeztu genituen “Altza denboraren joan-etorrian” liburua eta 2017ko egutegiak. Hogeita hamar urte bete ditugu eta, nola ez, Altza eta altzatarrak izan ziren urteurrenaren protagonistak: garai ezberdinetako altzatarren irudiak egutegi txikian eta Altza eta bere inguruen txori-begiz egindako marrazki bat egutegi handian. Liburuaren irudiak bezala, hauek ere Mattinek eginak.
Datorren abenduaren 16an, arratsaldeko 7:00etan, “Altza denboraren joan-etorrian” liburua aurkeztuko dugu Larratxo Kultur Etxean. Aurkezpen hau berezia izatea nahi dugu eta ahalegin guztiak egiten ari gara hala izan dadin.
Altzatarrek historian zehar egin duten bilakabidea ezagutzeko gogoz, 30 urte bete ditu aurten Altzako Historia Mintegiak. Urteurrenaz baliatuz, proiektu berri bati ekiteko aukera ona iruditu zaigu, gure herriaren historia irudidun baten argitalpena hain zuzen, non orain arte Altzaren Historiari buruz ikasi dugun guztia laburbildu eta irudikatuko dugun.
Iñigo Landa
Euskaraz sortutako komikiak harri bitxiak dira, urtean soilik bat edo bi argitaratzen baitira. 2016 urte honetan harri bitxi horietako bat Altzan sortu da eta Mattin marrazkilaria izan da komikia erditu duena. Komikiak Zarrakamalda du izena eta Txalapartak argitaratu du.
Mattin ezaguna dugu prentsan argitaratutako binetengatik eta liburuak ilustratzeagatik, baita zuzeneko saioak eta abarreko lanengatik ere. Gurean, bi alditan kolaboratu du “Altza hautsa kenduz” sortan, “Larratxo blues” (2011) eta “Artzaia” (2013) komikiekin. Aurten AHMrekin lan egin du “Altza denboraren joan-etorria” liburua ilustratzen, datorren abenduaren 16an Larratxon aurkeztuko dena, hain zuzen. (gehiago…) »
Altzako Historia Mintegia