«aiuntados en el campo
de Estibaus segun que lo havemos de uso de costumbre de nos juntar...» (Altza, 1390)

Xosé Estévez

Para o vindeiro ano 2016 a Real Academia Galega elixiu a Manuel María para dedicarlle o Día das letras Galegas. Este extraordinario escritor, admirador de Euskal Herria, colaborador desinteresado do Fato Daniel Castelao e sincero amigo meu ben merece esta crónica, moi curta para os seus méritos.

Manuel María Fernández Teixeiro naceu o 6 de outubro de 1929 na Casa de Hortas, en Outeiro de Rei, da Terra Chá, no seo dunha familia labrega acomodada, con criados prós labores do campo.

A TERRA CHÁ é unha longa chaira, unha paisaxe de celmosas e agarimantes ondulacións, tutelada por castros como o de Viladonga e vixiada polo rexo batallón da Serra do Xistral e dous sentinelas esculcantes, sempre  á espreita, as Penas de Rodas. Unha antiga lagoa cubría, ó parecer, toda a meseta e fican como mostra algunhas lagoas como a de Cospeito ou misteriosa e arrepiante do Ollo. As augas do pai Miño caudal súcana amorosamente e alédana cursos máis pequenos como o Ladra ou o diminuto regato do Cepelo, tan querido prá Manuel María. Berce de egrexios poetas como Crecente Vega, Iglesia Alvariño, Díaz Castro, Noriega Varela, Fernán Vello, Darío Xohan Cabana, Rábade Paredes e outros.   (gehiago…)  »  

Altzako Mikel Zabalza Herri Ekimena

Aurten 30 urte beteko dira Goardia Zibilak Mikel Zabaltza, Altzan bizi zen gazte nafarra, erahil zuenetik. Urte batzuk ditugunok gogoratuko gara kasu honekin baina altzatar gazteenok agian ez dute inoiz entzun zer gertatu zen.

Mikel Zabaltza Garate Nafarroako Orbaizetako gazte bat zen. Lana bila etorri zen Donostialdera eta baita aurkitu ere, udal-tranbia konpainian hain zuzen. Halako batean beste gazteekin batera 1985ko azaroaren 25ean atxilotu zuten Jolastokietan, bizi zen etxean. Ondoren bertsio ofizialak ihes egin zuela zabaldu zuen… eta handik 20 egunetara azaldu zen, hilik, Bidasoa ibaian. Mikelekin atxilotu zituzten beste gazte batzuk zeinak handik egun batzuetara askatuak izan ziren. Gazte hauek tortura latzak salatu zituzten, erreka baten ondoan egindakoak batzuk, Intxaurrondo koartelean zein Madrilen pairatutakoak besteok. Garai hartan herriak argi ulertu zuen zer gertatu zen: Mikel Zabaltza torturapean hil zuten, “ihes egin zitzaien”. Salaketak eta mobilizazioak Euskal Herria osoan ugariak izan ziren, baita Altzan ere. Ordutik hona inork ez du ofizialki zer gertatu zen aitortu,ezta gutxiago errudunak zigortu edo senideak erreparatu. Ez orduko Gobernuak, Felipe Gonzalezen PSOE, ez Benemeritak, ezta ondorengo gobernu edo agintariek.   (gehiago…)  »  

San Martzial parrokia egungo elizaren mendeurrena ospatzen ari da egun hauetan. Orain dela 101 urte gaurko egunean jarri zuten eliza berriaren lehen harria eta hiru urte beranduago San Martzial egunean ere inauguratu zuten festa giroan. Lanen hasiera gogoratzeko erakusketa xume bat prestatu dute elizako alboko kaperan argazkiak eta lanekin loturiko zenbait dokumentu erakutsiz. Eliza berriaren eraikuntza biztanleria eta ekonomia arloetan Altza garai hartan ezagutzen ari zen hazkuntzaren adierazgarria da.

Joan den ostegunean, hilak 26, AHMko hogeita zazpi bazkide bildu ginen elkartearen urteko ohiko batzarra ospatzeko. Ohiko gaiaz gain -joan den urteko memoria eta kontuak onartu, eta abar-, aurtengo batzarraren gai nagusia elkartearen etorkizuna izan da, iazko batzarrean hasitako hausnarketari jarraipena emanez. Pozik gaude orain arte egindako lanarekin, baina alde batetik elkarteak hartu duen neurria eta burutzen dituen jardueren tamaina ikusita eta, bestetik, denbora aurrera doala eta orain arte elkartea gidatu duen taldean erreleborik edo aldaketarik ez dagoela egiaztatuz, etorkizunari begira  kezkaturik gaude.   (gehiago…)  »  

CEPA HERRERA HHI

HHI HERRERAk urteak bete dituela eta ospakizunetan murgilduta dirau, 25 urteko iraupena hain zuzen, eta merezi duen bezala ospatu nahi du, ZUREKIN eta ZURETZAKO.

Baina, urtebetetze festa honetarako, zure laguntza eskatzen dizugu.

Badakigu emango diguzuela, bakoitzak bere modu eta eran, eta horregatik gauza zehatz batzuk eskatuko genizkizueke:

• Maiatzaren 25etik 29ra antolatuta izango diren ekintzetan parte hartzea.
• Bertan izan dituzun bizipenen argazkiak edota dokumentuak ekartzea, atzera begirada bat izango den erakusketa bat antolatuko baitugu.
• Ahal duzun heinean antola daitekeen edozertan esku bat botatzea.
• Ezagutzen dituzun ohiko ikasleen artean berri hau hedatzea.

Badira hauek ekitaldi batzuen aurre-ideiak, denon artean bihotzekoak bilaka ditzagun esperantzan.

GOGORATU: Zure argazki eta materialak emateko jar zaitez IGONE AMESTI irakasle eta Liburutegi eta Eskolaz Kanpoko ekintzen arduradunarekin.

AA.VV. OSTEGUNA Auzo Elkartea

OSTEGUNA aldizkariak aurten, informazioa aberasteko asmoz, Larratxoko talde eta bizilagunen ekarpenak jaso ditu.

Batzuentzat “txikikeriak” izan arren, guretzat ezinbestekoak diren alorrak landu ditugu, gure egunerokotasunean bete-betean eragiten baitigute. Zailtasunei beti aurre egin dio Larratxok eta oraingoan ere halaxe egingo du Auzoak.

Osteguna Elkartean edozein iritzi jasotzeko prest gaude, gure Auzoa hobetzeko asmoz. Zenbaki honetan ohartuko zaretenez, Larratxoko aferak kudeatzeko orduan udalarekiko harremana korapilatsua da.

Aldizkaria buzoneatu egiten da auzoan eta beste lekuetara ere helarazten eta banatzen da: elkarteetan, Herrerako zenbait lekutan, Haur Liburutegian, Casares kultur etxean, eta baita alkateari, zinegotziei eta udal teknikariei ere bidaltzen zaie.

Aldizkaria deskargatzeko klik egin lotura honetan.

Joan den ostiralean, hilak 12, Jolastokietan, 2015 urteko egutegia aurkeztu genuen. Egutegi berrian kirol giroan murgildu gara. Izan ere, album altzatarra berria prestatzen ari gara eta bere orrialdetan kirolak Altzan XX. mendean zehar izan duen presentzia islatu nahi dugu. Asmoa burutzeko argazki sorta interesgarria badugu dagoeneko, baina, hala ere, egutegiaren aurkezpenaz gonbidapen berri bat egiteko baliatu gara, Altzako kirolarekin zer ikusirik duen momenturik, lekurik, ekitaldirik, protagonistarik eta abar jasotzen duen argazkirik duena gurekin harremanetan jar dadin.

  (gehiago…)  »  

Pili Lázaro

Asteazken honetan, hilak 14, eta Literaktum 2014 egitarauaren barnean, Tomasenen Dolores Redondo entzuteko aukera izan genuen. Baztango Trilogia arrakastatsuaren egilea honez gero mundu zabalean ezaguna da eta bere liburuan oinarritutako pelikula bat egiteko proiektua ere badago.   (gehiago…)  »  

Joan den urriaren 3an Joan Mari Irigoien idazle altzatarrari eskainitako ekitaldi bikain batera bildu ginen Tomasenen. Imanol Irigoien anaiaren ilustrazio lanez inguraturik -argitalpenen azalak, zirriborroak eta bestelakoak-, Joan Mariren literatur lana ongi baino hobeto ezagutzen duen Xabier Mendiguren Elizegi idazle eta editoreak entzuleen esku jarri zituen haren literatura ulertzeko funtsezko gakoak. Gainera, Karolina Saez de Bikuña kazetariak ederki irakurri zituen hainbat prosazko testu eta poema, eta Joan Marik berak ere hainbat poema errezitatu zizkigun bertaratutakoei. Amaieran, Mikel Laboaren doinuetan oinarritutako biolin suite hunkigarriarekin gozatzeko aukera eskaini zigun Ane Mugira biolin-jotzaileak.

Saio osoa Youtubera igo dugu eta beste behin patxaraz Joan Mariren ibilbide literarioari eskainitako aparteko saio hori entzun eta ikusi ahal izango dugu.

ERBI MARI

Badut lagun-min bat, zorionez,
trebea baino trebeagoa:

hondatzen zait etxeko iturria,
eta berandu gabe etorriko zait konpontzera;
hondatzen zait arropa zabaltzeko tresna,
eta berandu gabe izango dut hura hantxe;
hondatzen zaizkit pertsianak,
eta berdin;

orain, berriz, mintzamena hondatu zait:
ezin dudala, alegia
hitza lehen bezala erabili,
mihian saltoka!

Zorionez, baina badut lagun handi bat, bai,
deitu ahala etortzen zaidana…
eta hauxe bai bikoka:
guztioi dizuet antzeko lagun bat opa!

Irakur beza Erbi Mari Rallak pregoia,
isil bedi dortoka.

2013-KO SANMARTZIALETAKO PREGOIA

Altzatarrok:

Krisi-krisi-krisi!, krisia bihurtu zaigu minbizi, bihurtu zaigu apokalipsi… bihurtu zaigu itomen, zu hor eta ni hemen…

Ondorioz, halaxe gabiltza mundutarrok, bidean galduak, jakin gabe zer esan, jakin gabe zer egin, munduko boteretsuek hanketan kate ezin astunago batzuk jarri balizkigute bezala eta buruan, irrati-telebistetako tertuliak bitarteko, tona bat lasto: zer gara gu, bada, jauntxo ahaltsu horientzat, astoaren pareko izaki batzuk baizik? Baina hara: psikiatra eta psikologoek diotenez, geure problemei aurre egitea bezain inportantea da tarteka atseden hartzea, eta zer horretarako hobe herriko festak baino? Iritsi zaizkigu, bai, sanmartzialak, eta ahaztu gaitezen krisiaz behingoz, ahaztu gaitezen astoaz eta lastoaz: ahaztu dezagun, bai, eguneroko errealitate goibelera garamatzan hitza; kanta dezagun haltza eta kanta dezagun haritza, har dezagun eskuan zorionaren atea zabal dezakeen giltza eta aurki dezagun ateaz bestaldean dagoen ditxa: bizi dezagun, bai, bizitza!

¡Crisis-crisis-crisis! Pero ahora estamos en fiestas, y olvidémonos, por unos días, de la palabreja en cuestión. ¡Cómo olvidarnos, sin embargo, de la crisis, si estamos inmersos en ella! Sería como pedir a un pescador que se olvide del mar en el que está pescando: ¡imposible!

Horregatik, ospa ditzagun sanmartzialak gogotsu eta umoretsu, baina, lehenik eta behin, baketsu; egin dezagun salto eta dantza, baina ez besteen poltsikoan arrantza (poltsikoa Bárcenas jaunarena ez bada, jakina!); edan ditzagun garagardo batzuk, eta egin dezagun parranda, baina gibelak ez eztanda; eta, behin esaten hasita, liga dezagun, opiltxo ederren batekin izan ezean, hontzen uluekin gutxienez…! Aldi berean, baina, ahalegin gaitezen munduko boteretsuek jartzen dizkiguten kate astunak apurtzen, solidaritatea predikatuz eta praktikatuz; eta ahalegin gaitezen, batez ere, jauntxo horiek buruan sartzen diguten tonetako lasto-zamari su ematen. Eta, badaezpada, egin diezaiogun otoitz San Martziali, bidean galdutako etxaferurik begian leher ez dakigun… krisi-garaian laguntza guztiak ere gutxi izaten dira-eta!

Krisi-krisi-krisi!, krisia bihurtu zaigu minbizi, bihurtu zaigu apokalipsi… bihurtu zaigu itomen, zu hor eta ni hemen: ea buelta ematen diogun lehenbailehen!

Por tanto, gocemos de las fiestas, pero sin olvidar que la crisis se ha convertido en cáncer, y se ha convertido en apocalipsis… de aquellos polvos inmobiliarios, vinieron estos lodos: ¡a ver si le damos la vuelta entre todos…!

P.D.: Mendekuaren ordu ilunean, kaleko eta etxeko argia opa dizuet itzalpean zaudeten guztioi.

Joan Mari Irigoien