Iñigo Landa, Patxi Lazcano
1847an jaio zen, gaur egun Herrerako plaza den tokian, Altzako lehen fabrika modernoa, emakume batek, Josefa Tito Recaldek, altxatutako xaboi-fabrika. Donostiar hori 1802ko apirilaren 9an jaio zen[1], eta 56 urte bete baino lehentxeago hil zen -1858ko martxoaren 18an-, zeukan enpresaburu sena erakutsiz, Francisco Rodríguez Cárdenas senarra 1842an hil ondoren. Une horretan, Josefa Titok, Rodriguezen alargunak eta 10 eta 19 urte bitarteko hiru neska eta bi mutilen amak, ordura arte senarrak zuzendutako merkataritza-negozioen kontrol osoa hartuko du, eta izaera produktibo eta industrialagoa emango die. Horrela, lehen gerra karlista (1833-1840) amaitu ondoren Gipuzkoako lehen industrializazio modernoa bultzatu zuen korrontearekin bat egingo du.
Gizonak nagusi diren enpresa-munduan emakumeak egotea salbuespenezko zerbait da. Alargun izanik, Josefa Tito salbuespen horietako bat izango da. Bere biografia aztertu nahi izan dugu eta enpresari gisa egin duen lana ezagutu nahi izan dugu. Lan hori erraztu egin du hein handi batean, bere jardueraren zati handi bat eskritura publikoetan erregistratuta uzteko ardura izan zuelako. Horri esker, Oñatiko protokoloen artxiboan dokumentuak arakatu ahal izan dugu, lan honen informazio-iturri nagusia baita. Dokumentuak eta horietako batzuen transkripzioa Altzako Tokiko Bilduman kontsulta daitezke.
Emakume honen biografiarako eta xaboi-fabrikarako hurbilketa hori lau atalen bidez egin dugu: Josefa Titoren familia; Francisco Rodríguez eta Josefa Titoren negozioak; Josefa Titoren xaboi-fabrika; eta, azkenik, Hijos de Viuda de Rodríguez. (gehiago…) »
Euskal Giroa Elkartea
Luis, GARIN/KASARES senitartekoen gazteena bera! Bart utzi egin gaitu, horren lagunarteko egonaldien maitale zena, bere azken bidaia bakar-bakarrik egitera abiaturik. Bere haurtzarotik ezagutu ahal izan dugunon artean “LUISITO” izan da beti, horrelaxe da oraindino ere eta horrela izango da gerora ere geure gogoetan.
Duela urte batzuk, Herrerako festetako programaren azaletan gure “LUISITO” bere Luisitarekin agertu zen lehenengo aldiz ponposo-ponposo eta alaitsu Herrerako Sanluisetako jaien berri gu guztioi emateko.
Baina ez gaitezen gehiegi nahasi berbatan, nor da?, nor zen “LUISITO”? Edo hobe esan zer zen “LUISITO” herreratarrontzat?. Ez da batere erreza bera zena hitz bitan ezagutzera ematea. Gauza bat garbi dago ez zuen etsairik. Beti zegoen edonorekin elkarrizketarako prest, ezaguna ala ez ezezaguna izan. Pentsamolde zabala, beti laguntzeko prest, izakera alaitsu eta baikorra.
Eta amaitzeko gizon sentikorra, oso sentikorra zela esango genuke. Beste gizakion gaitzekin sufritzen zuen horietakoa zela. Eta orain guri dagokigu bere galera sufritzea, zaude zeure sinesmenak eskaintzen dizun zeru alai eta zoriontsu horretan!!!
Joan den urrian, Nafarroako Artxiboak jakinarazi zuen Real Defentsako markesen argazki-artxiboaren zati bat jaso zuela. Artxibo handi hori, aldi berean, familia-funts desberdinez osatuta dago, eta horien artean aipagarria da José María Brunet y Bermingham argazkilari afizionatuarena (Donostia, 1836-1891). Funts horretan Gipuzkoako eta Belle Époque garaiko Donostiako argazki bilduma bat dago bilduta; horien artean, gure inguruarekin lotura zuzena duten lau argazki daude, interesgarriak antzinatasunagatik eta edukiagatik.
Argazki batean (goian), Herrerako trenbidearen zubia ikus dezakegu. Beste batean (lerro hauen azpian), Intxaurrondo-aundi baserria, eta haren ondoan, Intxaurrondo-txiki; atzean, Larrotxeneren zati bat ageri da, eta, ezkerrean, Buskando baserria. (gehiago…) »
Dokumentu historikoak transkribatzeak kaligrafia bakoitzaren berezitasunen atzean ezkutatuta diruditen datuen irakurketa eta prozesamendua errazten du. Ezinbesteko lana da azterketari eta ezagutzari ateak irekitzeko. Altzako baserrien azterketa historikoaren kasu zehatzari dagokionez, Patxi Lazcano Sorzabal dokumentuak bilatzen eta transkribatzen egiten ari den lanarekin kontatzen dugu gure artean. Orain arte laurogei dokumentu baino gehiago transkribatu ditu, eta dagoeneko eskuragarri daude Altzako Tokiko Bilduman, originalekin batera. (gehiago…) »
Herripe Auzo Elkartea
Egoera hau zerbait irakasten ari bazaigu, hurbilekoa baloratzea da. Aste zailak bizitzen ari gara. Pazientzia, obedientzia, eta ezer gutxi gehiago. Gertatzen ari dena oso ondo ulertu gabe. Ziurtatuta zegoela uste genuenetik asko nola kolokan jartzen den ikusita. Gure egunerokotasuna berreskuratu arte, orain eutsi besterik ez dugula egin behar oso onartuta daukagu, jasotzen ditugun jarraibideak barneratu eta albisteak eztabaida handirik gabe onartzen ditugun bitartean. Gure mugimenduak, beraz, oso mugatuak ditugu. Ibilbideak farmazia, medikua eta biziraupeneko produktuen erosketa dira.
HERRIPE
Aurreko urteetan Herreran Kaldereroen antolakuntza bertan behera geratu zela zirudien baina Jone Lazkanoren eta Irune Zapirainen ekimenak, sare sozialetan bideo atsegin bat aurkeztuz, joera zapuztu du eta, aspaldidanik ikusten ez zenez, erantzun altzatarra sendoa izan da.
Kalderero alaiak, Altzan inauteriak Donostiara, Tolosara eta beste hainbat herritara iritsiko direla iragartzen dutenak, egun alai batzuk igarotzeko, gure ohiko konplikazioetatik aldenduz.
Koro Sáez - Elena Arrieta
Mariasun Oliden se ha retirado después de 32 años en Herrera. Esta renteriana ha aguantado años y años -más de diez- de obras por el Topo, por el puerto, por la Cantera, estoicamente, sin quejarse. Aceras levantadas, reparaciones que dejaban charcos a la altura de la entrada de la tienda, siempre con su sonrisa discreta y su profesionalidad. (gehiago…) »
Zeruko Argia, 1972-06-11
Lerrotxo hauk irakurtzeko zoria duzun herreratar hori, har zazu gure agurrik zintzo ta beroena. Zuri begira gaituzu; zuri eta gurea den hauzoari begira, hemengo zenbait zure begien aurrean jarri nahirik. (Ahal direnak, jakina; besteak hobe ezkutuan gordetzea). Nolako hauzoan bizi geran, zer dioten hemengo elkarteek, Batasuna elkartea, gazteak… guzti horien berri jakingo duzu, azkeneraino irakurtzeko hainbat indar baldin baduzu behintzat. Hasteko, beraz, agur herreratar denoi: hemen bizi zeratenoi eta urrutira bizitzera ihes egin duzutenoi. Eta herreratar ez den inork lerro kaskar hauk irakurtzeko nahiko astirik hartuko balu, bedi hura ere ongi etorria gure artera. Zabala da gure plaza! (gehiago…) »
EUSKAL GIROA Elkartea
¿Cómo surge la idea?
Tras dos años organizando unas jornadas gastronómicas en torno a la micología, parte importante en nuestros cursos de cocina, un buen día nos acordamos de la trufa (el hongo desconocido por el gran público) no así por los grandes cocineros y productores que son capaces de realizar platos y productos elaborados con trufa de exquisitas combinaciones, incluso de bebidas emborrachadas del precioso aroma capaz de aportar un pequeñísimo rallado del hongo en cuestión.
Así pues, la afición con que contamos en la Sdad. hizo que un grupo de socios nos fuéramos a la Feria de la Trufa de LIZARRA/ESTELLA que se celebra anualmente a primeros de Diciembre. Allá pudimos contactar con la Asociación de Truferos de Navarra que nos propuso montar una Feria de la Trufa en San Sebastián, a lo que después de pensarlo mucho accedimos. Nos animó a llevar adelante la propuesta el hecho de encontrarnos en la ciudad más importante en cuanto a gastronomía se refiere a nivel mundial. (gehiago…) »
Altzako Historia Mintegia