«aiuntados en el campo
de Estibaus segun que lo havemos de uso de costumbre de nos juntar...» (Altza, 1390)

Herrerako ibarbiatarren artean murgildurik, etxeko txikienarekin topo egin genuen, Marzial Ibarbia Anabitarte, Aita Akilino karmeldarrarekin (1908-?), eta hark idatzitako euskarazko hainbat idatziekin. Haren lehen datuak Aita Onaindiak eskaini zizkigun Euskal Literatura V liburuan, Estibausen “Ibarbia” artikuluan jaso genituena, eta datozen lerroetan informazio hori zabaltzera eta euskal literaturari egindako ekarpena, oso txikia bada ere, ezagutzera gatoz.

Aita Akilinori buruz Onaindiak emandako informazioari bi datu biografiko gehituko dizkiogu, 1933. urtekoa lehenengoa eta 1938koa bigarrena.

Lehenengoa La Salleko Anaiei Herreran 1933ko uztailaren 30ean egindako omenaldiaren kronikan egiten den aipamena da. Honela dio kronikak: “Herrera-Altza. ERMANUARI OMENALDIA.- (…) Itzaldi sermoia egin zun Aita Akilino karmeldarrak, au ere emengoa eta eskola ortan izana; lendabiziko agurketa euskeraz egin ondoren, jarraitu zun erderaz, eta ondo garbi azaldu zun bere ta erreratar danon esker sutsuak, urte oyek danetan, emengo irakasle izan diranari, eta zenbait añeko kaltia izango dan danontzat geyago berak ezin jarraitzia orain arte ain ondo bete duten lanari; eta ori galerazten dutenentzako ere izan zitun itz egizko batzuek; bukatu zun adieraziyaz gurasoari beren betebiarrak beren umetxoak bihar bezelako katoliko jaungoiko zaliak izateko, batez ere oraingo ekaitz aldi ontan. (…)” (1)   (gehiago…)  »  

Herrerako Ibarbia familiari buruzko kontsulta bat egin berri digute Tokiko Bilduman. Horren inguruan bildutako datu interesgarrienak, familiaren abizena daramaten etxeen hainbat daturekin batera, ordenatu eta azalduko ditugu datozen lerroetan.

Ibarbiatarren presentzia Herreran Manuel Ibarbia Elorriagarekin hasiko da. Zumaiako Oikia auzoan 1863ko otsailaren 21ean jaioa (1), kontratista izan zen eta 1890. urtean Donostia-Errenteria tranbiaren eraikuntza lanetan parte hartu zuen Molinao-Antxo tartean, zaldiek tiratutako tranbien garai hartan. (2) Trenbidearen eraikuntzan kontratista gisa lan egin ondoren, mantentze eta hobetze lanetan ere jardun zuen eta, azkenean, 1906ko uztailaren 30ean, Donostiako Tranbia Konpainiaren langile zerrendan sartu zen, bide  eta obretako langileburu gisa. Konpainiako langilea bihurturik, enpresak Herrerako harrobian zeukan etxebizitza batera aldatu zen familia osoarekin. (3)

  (gehiago…)  »  

Orain dela hiru bat hilabete Herrerako Aurrezki Kutxa Probintzialaren sukurtsalean 1984ko martxoaren 29an gertatutako lapurretaren irudiak Estibausen argitaratuz geroztik gertakari haien zuzeneko berriak dauzkaten bi lekukoekin hitz egiteko aukera izan dugu. Haien izenak Manolo Etxabe eta Felix García dira eta, gertakizunen haien oroitzapenak eta bizipenak gurekin partekatzeaz gain, hemerotekako dokumentu asko jarri dituzte gure esku, hemendik aurrera Altzako Tokiko Bilduman kontsultagarri dagoena.   (gehiago…)  »  

(Documento presentado junto a la EBAR Herrera por Maribel Manzano en el paseo “Txingurri hor dago / Destapando Txingurri” organizado por AHM el pasado 16 de junio de 2018.)

Desde 1997 hasta julio de 2005, fecha en que entró en servicio la EDAR de Loiola, en esta Estación de Bombeo de Aguas Residuales (EBAR) se concentraban, por un lado, las aguas residuales de Oiartzun, Errenteria y Pasaia Este, que llegan a la Estación a través de una tubería de hormigón de 1.200 mm de diámetro; y, por otra parte, los vertidos de los barrios de Altza, Herrera, Larratxo e Intxaurrondo conducidos a través del Colector Txingurri, y los de Gomistegi y Bidebieta, que llegaban por gravedad a través de una conducción de hormigón de 1.298 m; y finalmente los procedentes de Pasajes San Pedro mediante una conducción de hormigón de 984 m de longitud.   (gehiago…)  »  

1850

Txingurri Herrerako erreka nagusiaren izena da; gaur egun ia bere ibilgu osoan estalirik dago. Bi kilometro eta erdiko luzera dauka eta bere baitan 330 ha-ko lur azaleko ura biltzen du, punturik altuenak Altzagaina (93 m), Ametzagaina (118 m), Lizardi (69m ) eta Mirakruz Gaina (50 m) direlarik. Larratxo-erreka, Buztintxulo-erreka eta Siustegi-erreka ditu adarrik nagusiak.

Errekaren gaur egungo izena, gainontzeko erreka-adarrenak bezalaxe, errekaren ondoan dagoen baserriaren izenetik dator: Txingurri edo Txingurriyane. Izen hau, bestalde, herrikoia da eta azken mendean gutxienez XVI. mendetik dokumentatuta dagoen Errotazar etxe eta errota izendatzeko erabili den izengoitia da.

Erreka, azken ehun eta berrogeita hamar urteetan garatutako industrializazioaren ondorioz, ia bere osotasunean bideratuta edota lurperatuta geratu da.  Bakarrik bi zatitan ikus ahal izango dugu ura mugimenduan, bata Teran lantegiaren ondoan, jabetza pribatuko 80 metroko zati txiki batean, eta bestea Larratxo errekaren goialdean, gaur egungo parkearen barruan. Erreka estalirik, ez ikustearekin batera ahaztea dator eta hauxe da, hain zuzen ere, egingo dugun paseotxoaren asmoa, hau da, Txingurri estalgabetu eta, bere inguruan bizi zirenen lekukotzaren bitartez, zegoen bizitza hura argitara ekarri. Ibilbidean zehar, iragana gogoratzeaz gain, egungo eta etorkizuneko  bizimoduan urak duen garrantzia ere nabarmendu nahi dugu, harekiko arduratsu eta eginbidetsu joka dezagun.

  (gehiago…)  »  

Euskal Giroa Elkartea

Datorren igandean, ekainak 17, Donostiako III. Boilur Azoka ospatuko da Herreran, goizeko 10:30etik 15:00ak arte. Azokan gazta, olioa, perretxikoak,  gatza, arroza, boilurrari buruzko liburuak eta abar aurkituko ditu bisitariak. Aldi berean, Donostiako boilurrez ondutako II. Gazta Txapelketa ospatuko da. Azokan parte hartuko duten ekoizleak Araba, Nafarroa, Gipuzkoa, Iparraide, Burgos. Rioja, Teruel, Huesca, Soria, Zamora, eta Landetatik etorriko dira. Antolatzailea Euskal Giroa Elkartea da, Herrera K.E. eta Herrerako Jai Batzordearen babesarekin.   (gehiago…)  »  

Datorren larunbaterako, hilak 16, Cristina Enea Fundazioa eta Kontadores Gaztelekuarekin elkarlanean, paseo bat prestatu dugu Herreran barrena, “Txingurri hor dago / Destapando Txingurri” izenburupean.  Protagonista Herrerako erreka izango da, beraz.

Erreka, azken ehun eta berrogeita hamar urteetan garatutako industrializazioaren ondorioz, ia bere osotasunean bideratuta eta lurperatuta geratu da.  Bakarrik bi zatitan ikus ahal izango dugu ura mugimenduan. Bata Teran lantegiaren ondoan, jabetza pribatuko 80 metroko zati txiki batean, eta, bestea, Larratxo errekaren goialdean, gaur egungo parkearen barruan.

Erreka estalirik, ez ikustearekin batera ahaztea dator eta hauxe da, hain zuzen, egingo dugun paseotxoaren asmoa, hau da, Txingurri estalgabetu eta, bere inguruan bizi zirenen lekukotzaren bitartez, zegoen bizitza hura argitara ekarri.

Ibilbidean zehar, iragana gogoratzeaz gain, egungo eta etorkizuneko  bizimoduan urak duen garrantzia ere nabarmendu nahi dugu, harekiko arduratsu eta eginbidetsu joka dezagun.

Goizeko 10etan abiatuko gara, Kontadoresetik, eta izena aurretik eman behar da (943 453 526 / cristinaenea@donostia.eus).

OSTEGUNA/Larratxo-Herrera

Nos comunican el repentino fallecimiento esta noche de Miguel Angel. El primer momento es el impacto que no deja reacción, luego poco a poco, los sentimientos y los recuerdos empiezan a tomar su lugar en nuestro pensamiento. Miguel Angel ha sido hasta esta noche una persona clave en la vida de Altza, no sólo de Herrera que es indudablemente, donde dejará sin duda más dolor. Pero su huella es mucho más amplia. En Herrera-Larratxo podemos hablar de su participación en la toma de decisiones de las asociaciones vecinales altzatarras, en el recordado aún por muchos Campeonato de Fútbol Sala, en las competiciones de Pelota del Mozkor Frentekideok, en las comisiones de fiestas, unas veces organizando, como en Herrera, pero siempre ayudando y disfrutando de todas las demás.

La lucha urbanística de Herrera, y de Larratxo también, no se entiende sin la participación de Tarín, sin sus aportaciones, sin su visión de delineante, interpretando muchas de las ideas que los demás sólo podíamos explicar, plasmándolas en planos y esquemas que nos han permitido defender mejor nuestros proyectos.

Cada día, un poco más solos.

“Pasajes y la industria guipuzcoana” Rafael Guerra Clementek bere kasa editatutako liburua da, 1936 urte aldera.  Liburuaren helburua Pasaiako portuaren sustapena zen, eta hori Gipuzkoako industriaren bultzadarekin lotu nahi zuen. Portuaren historia eta deskribapena egiteaz gain, Gipuzkoako enpresa nagusien bana-banako historia eta azalpen zehatzak eskaintzen ditu. Orrialde guztiak gehien bat argazkiekin ilustratuak daude eta baita iragarki askorekin ere, batez ere liburuaren bigarren erdialdean. Horietatik guztietatik Altzarekin zerikusirik dauzkatenak hartu ditugu. Tartean argazkiren bat badago eta orain arte Bilduman ez genituen ikuspegiak eskaintzen dizkigu.

  (gehiago…)  »  

80. hamarkadan, heroinaren trafikoak eta kontsumoak kalte izugarriak eragin zituzten gazte eta familia askoren baitan, eta, halaber, auzoetako elkarbizitzan. Kasu askotan, lapurretak ziren droga kontsumitzeko behar zen dirua eskuratzeko modu nagusia. Soilik banku lapurretan, adibidez, Espainian 1984. urtean eman zen inoizko kopururik altuena, 6.234 lapurreta, batez beste 17 egunean; 2016. urtean, konparatzearren, 118 izan ziren. Urte hartako martxoaren 29an, lapurreta horietako bat Herrerako Aurrezki Kutxa Probintzialaren sukurtsalean gertatu zen, tragikoki  bukatu zuena gainera. Biharamunean, El País egunkariak José Luis Barbería kazetariak idatzitako kronika zehatza argitaratu zuen non, kronikarekin batera, besteak beste, lapur gazteak, dosi baten beharraz jota, inguratuta zeukaten poliziekin izan zuen elkarrizketa transkribatzen duen. Kronikaren izenburuak honela zioen: “Un heroinómano de 22 años se suicida en San Sebastián tras retener a 10 rehenes en un banco durante dos dramáticas horas“; eta hauxe dira lehen lerroak: “Un joven heroinómano, Fausto Galende Villanueva, de 22 años, se suicidó ayer de un disparo en la tráquea después de herir a dos policías nacionales y mantener atemorizados durante dos horas a diez clientes y empleados de la sucursal de la Caja de Ahorros Provincial de Guipúzcoa en el barrio donostiarra de Herrera. Galende había intentado atracar la sucursal bancaria, armado con una escopeta recortada, en compañía de un muchacho de 17 años, Albino Lauzón Vázquez, que se encuentra detenido.”

Sarrera honekin batera doan bideoan, La Sexta telebista katean pasa den urtarrilaren 25ean emititua, sukurtsalaren kanpoaldean zegoen tentsioaren irudiak ikus daitezke.