Centaurotik Gazte-Lekura: emakumezkoen eskubaloi taldea (8)
Mª Carmen Brocal (1975)
Antxon Alfaro
1972. urtearen amaiera aldera, Bene Maciasek gogoratzen duenez, Roberto Mendigurenek animatuta Gazte-Leku elkarteko neska batzuk eskubaloi talde bat osatzeko entrenatzen hasi ziren. Ez zuten inoiz eskubaloian jokatu. Ez zuten ideiarik ere. Urte haietan, neska batzuk eskubaloian edo beste edozein kiroletan aritzea ez zen batere ohikoa, are gutxiago Altzan. Bene, azpimarratu du aitzindariak izan zirela.
Taldea martxan jartzeko, Eskubaloiko Federazioari laguntza eskatu ziotela adierazi du Juan Luquek. Entrenamenduak kaleko arroparekin egiten zituzten, Santa Barbara eta Arriberri artean dagoen plazatxoan. Baina berarekin hilabete batzuk eman ondoren, ondo funtzionatzen ez zuela ikusi zuten eta federazioarekin harremanetan jarri ziren berriro.
Federazioak Mariano Martínez Cascani proposatu zion Altzan sortutako emakumezkoen taldea entrenatzea. Mariano Larratxora etorri berria zen bizitzera, Txirrita Bertsolariaren pasealekura. Aurreko urtean ere Altzan izan zen kadeteekin eta jubenileekin entrenatzen Herrerako ikastetxean. Proposamena onartu zuen. Haiekin izan zuen lehen kontaktua Madalenak torneoa, Errenteriako jaietan, ikustera joan zenean izan zen. Gogoan du jipoia eman zietela. Borondate handia zutela ikusi zuen, baina oso maila baxua.
Gazte-Leku emakumezkoen eskubaloi taldea (1974)
1973/74 denboraldian, Marianorekin entrenatzen hasi ziren, eta “entrenatzen zuenak jokatuko luke” leloa jarri zien. Lelo horrek praktikara eraman zuen beti, eta gogoratzen du noizbait partida galarazi ziela. Prestaketa ona lortu zuten. Romualdo de Toledo ikastetxean zehar korrika jaisten ziren Herrerara, eskaileretan gora eta behera korrika. Gehienek zaletasun handia zuten eta oso gutxi falta ziren entrenamenduetarako. Gehienak Altzakoak ziren, baina baziren inguruko beste herri batzuetakoak ere.
Gazte-Leku emakumezkoen eskubaloi taldea (1974)
Lehen partidak Herrerako plazan jokatzen hasi ziren. Gero, Cesar Solanaren bitartez, Mariano eta Roberto Mendiguren Altzako Ikastetxe Nazional Mistoko (ondoren San José de Calasanz Ikastetxea eta gaur egun Altza Ikastetxea) zuzendaria zen Bernardo Salgado jaunarekin hitz egitera joan ziren, ikastetxeko patioan entrenatzen eta partidak jokatzen utz ziezaien.
Gauez entrenatzen zuten, 9etatik 10etara, eskolako patioan [1], baina baldintzak ez ziren oso onak, euria egiten zuenean oso erraz egiten baitzuen putzuak, eta oso zaila baitzen edozein kirol-jarduera. Berriro hitz egin zuten Don Bernardorekin entrenatzeko gimnasioa utz ziezaien, baina honek uko egin zion. Hezkuntzako ordezkariarekin hitz egin ondoren, hark baimena eman zien.
Marianok kontatzen du nesken taldearen inguruan mutilen, bikoteen edo jokalarien lagunen talde bat zegoela, eta asko laguntzen zutela taldea aurrera ateratzeko. Gogoan ditu Juan Luque, Vicente Iranzo, Cesar Solana, Pedro Márquez, José eta izena ahaztuta duen beste norbait.
Jokalariak eta laguntzaileak (1974)
Talde horrek ikastetxeko patioa garbitzen laguntzen zuen partidak jokatzen zituztenean. Dirua ateratzeko rifak ere saltzen zituzten, oso baliabide ekonomiko gutxi baitzituzten. Baloiak erosi behar zituzten, arbitrajeak ordaindu, bidaiak, fitxak, etab. Erroteta auzoko Zugasti arropa dendak lehen ekipajea eman zien, kamisetak urdin argiak ziren.
Denboraldi honetan, Donostiako Kopan parte hartu zuten talde hauekin batera: ADEM akademia, Ayete Gurelesa, Esnatu, Bidebieta, Pasaia eta Soliño. Marianok gogoratzen du denboraldiaren amaieran, Errenteriako jaietan, Madalenak triangeluarra irabazi zutela. Mª Carmen Brocalek eraman zuen atezain onenaren garaikurra, eta jokalari onenarena ere eraman zuten.
Hurrengo denboraldian, 1974/75, taldea sendotuta zegoen eta kirol maila ona zuten. Taldea 12 jokalarik osatzen zuten, eta kapitaina Marisa Villar zen. Entrenatzailea Mariano Martínez zen, laguntzailea Juan Luque eta taldearen ordezkaria Vicente Iranzo. Bene Maciasek gogoratzen du ekipaje berria estreinatu zutela, kamiseta berdea eta galtza beltza.
Gazte-Leku emakumezkoen eskubaloi taldea (1975)
Kirol ikuspegitik, denboraldirik onena izan zen. Emakumezkoen 1. mailan parte hartu zuten, Ayete Gurelesa, OLT Sanitarios, Esnatu Zugasti eta ADEM Akademiarekin batera. Gipuzkoako txapeldunorde izan ziren, eta Ayete izan zen txapeldun. Donostiako Kopan ere txapeldunordeak izan ziren finalean Medinarekin galdu ondoren. Urte haietan Medina taldea Espainiako ligako txapelduna zen. Espainiako Federazioaren txapelketan ere parte hartu zuten, baina ez zuten emaitza onik lortu. [2] Denboraldia amaitzean, Gipuzkoako federazioak kiroltasunaren garaikurra eman zien. [3]
Denboraldi bikain hau biribiltzeko, Gipuzkoako entrenatzaile onenaren saria eman ziotela gogoratu du Marianok. Denboraldi horretan, Ohorezko Mailara igo zitezkeela adierazi du. Uda osoan zehar, inguruan babesle bila ibili ziren, baina ez zuten lortu. Bazirudien Lintzirin Hotelak laguntza ekonomikoa emango ziela, baina une hartako ezegonkortasun politiko-sozialak operazioa oztopatu zuen.
Gazte-Leku emakumezkoen eskubaloi taldea (1975)
Emakumezkoen talde oso gutxi zeudenez, federazioko txapelketa ofizialetan parte hartzeaz gain, txapelketa ezberdinak antolatzen ziren denboraldi osoan zehar lehiatzen jarraitzeko. Txapelketa horietako bat Iruñeko Anaitasuna pabiloian jokatu zuten, 1974ko abenduaren 28an, Iruñeko C.R.E.F.F.-ren aurka. Gazte-Lekuko taldeak 8 eta 7 irabazi zuen partida. [2]
Gazte-Leku Udazkeneko Lehen Txapelketa (1974)
Denboraldian zehar bi txapelketa antolatu ziren Altzan. Lehenengoari, 1974ko azaroaren 9an, Udazkeneko Txapelketa deitu zioten eta Errenteriako Esnatu-Zugasti taldeak Altzako Gazte-Lekuren aurka jokatu zuen. Hurrengo urteko otsailean, jada lau talderekin: ATS Sanitarioak, Hernaniko ADEM Akademia, Iruñeko C.R.E.F.F Kluba eta Altzako Gazte-Leku. Finala otsailaren 2an jokatu zuten. Iruñeko C.R.E.F.F taldeak irabazi zuen garaikurra. Finala jokatu zuen Gazte-Lekuko taldearen aurka, gol bateko aldeagatik galdu baitzuen [1].
Gazte-Leku Neguko Lehen Txapelketa (1975)
Hurrengo denboraldian, 1975/76, ezin izan zuten Ohorezko Mailara igo baliabide ekonomikorik ez zutelako, eta, ondorioz, emakumezkoen 1. mailan jarraitu zuten beste bost talderekin: ADEM Akademia, Ayete Gurelesa, Soraluze, La Paz eta Esnatu. Marianoren iritziz, denboraldi honetan taldearen gainbehera hasi zen, aurreko denboraldian lortutako kirol arrakastaren ondoren.
Jokalari onenak beste talde batzuek fitxatu zituzten. Flori Solana Bidebietak fitxatu zuen eta Pasaiak Marisa Villar, hasieratik kapitaina izan zena, gogoratzen du Benek. Beste batzuek ezkontzean utzi zuten, Jesus Noguerasekin ezkondu zen Cristina Gómez kasu [2]. Lourdes Ondategui, Arantza Dogignon, Reyes, Agus… jokalari berriak etorri ziren, baina taldearen maila ez zen berriro berdina izan, Marianok dioenez.
Jokalariak eta laguntzaileak Arriberriko plazan (1974)
Denboraldia aurrera ateratzea lortu zuten, baina nolabaiteko etsipena nabari zen. Taldea mantentzea oso garestia zen eta federazioak ez zuen laguntza handirik ematen. Horri gehitu zitzaion Gazte-Lekuko batzarrak jokalarien bidaiak ez ordaintzeko erabakia hartu zuela [3]. Horregatik, ahalegin handiagoa egin behar izan zuten laguntza ekonomikoa lortzeko, batez ere rifak salduz. Interes handia zuten, baina laguntza gutxi, dio Marianok.
Gainera, inguruko jendearen babesa eskasa zen, nahiz eta kirol-emaitza onak lortu. Partiduetara jende gutxi joaten zen ikustera. Marianok eta Juanek adierazten duten bezala, horrela izan zen lau denboraldietan.
Egoera horretan, 1976/77 denboraldian jarraitzera animatu ziren, azkena izango baitzen. Emakumezkoen 1. mailan jarraitu zuten La Paz, Ayete Gurelesa, Pasai Antxo, Arrate Alfa eta ADEM Akademia taldeekin. La Paz taldea izan zen txapelduna maila honetan. Denboraldia amaitu ondoren taldea desegin egin zen.
Gazte-Leku emakumezkoen eskubaloi taldea (1977)
Erreferentziak:
[1] La Voz de España, 1975-02-05: “El presidente de la Asociación de Vecinos de Alza hace entrega del primer trofeo Gazte-Leku de invierno al equipo CREFF de Pamplona, ganador del torneo de balonmano femenino, siendo segundo el equipo de Gazte-Leku”
[2] Gazte-Leku elkartearen aldizkaria. II. urtea. 1. zenbakia (1975)
[3] Gazte-Leku elkartearen aldizkaria. II. urtea. 2. zenbakia (1975)
[4] Gazte-Leku elkartearen aldizkaria. II. urtea. 3. zenbakia (1975)
