Euskal Giroa elkartea
Miguel Ciganda duela egun batzuk hil da, gaixotasun motel eta progresibo baten ondoren. Gure lagun eta bazkidea bere ingurunearekin konprometitutako pertsona bat izan da, mendia, pilota, billarra gustuko zituena, dena zen gozagarri eta, bere ikuspegi sozialetik, kirol orok zuen gozamen sozialeko jarduera gisa antolatzeko aukera.
Ezaugarri zuen diskrezio horrekin, sukaldean, zuzendaritza-batzordean eta eskatzen zitzaizkion jaietako jardueretan laguntzen ikus genezakeen. Ez zegoen tematu beharrik. Han zegoen. (gehiago…) »
2 iruzkin »
Iñigo Landa, Juan Carlos Echeveste
Juanatxone Molinaoko baserri xume bat da, eta XVI. mendearen amaieratik dugu haren berri. Bere historiak berezitasun bat du: bi mendez baino gehiagoz, eta 1653an jabeak, Juan de Layda Villaviciosa Inkisizioaren komisarioak egindako testamentu-xedapen baten bidez, baserriak sortutako errentak Donibaneko dontzeila umezurtz pobreak ezkonsariekin hornitzera bideratu ziren.
Gizarte tradizionalean, emakumeek etorkizunera begira izan zitzaketen bizi-proiektuak ezkontzara edo erlijio-bizitzara mugatzen ziren. Horretarako, neskaren familiak ezkonsari bat emateko moduan egon behar zuen, gero senarraren edo komentuaren esku uzteko. [1] Dotea biltzea, noski, ez zegoen neska guztien eskura, eta ezkontzeko geratzen zitzaien bideetako bat ongintzako erakunde batera jotzea zen, hau da, “dontzeila pobre umezurtzak egokitzeko” obra pia batera, erruki ekintza batera, alegia.
Altzan praktika horren bi adibide baino ez ditugu ezagutzen, bata Maria Manuela Ibarbururena [2] eta bestea Juanatxone baserriarena. (gehiago…) »
Iruzkin 1 »
(Arg.: Polentinos kondea)
Madril-Irun trenbidearen trazadura 1864an inauguratu zen, eta altzatar terminoa alderik alde zeharkatzen du, lurraldea bitan zatitzen duen lubaki bat irekiz.
Linearen ustiapena Compañía de los Caminos de Hierro del Norte de España enpresak egin zuen. Trenbidea eraikitzeko 35 partzela desjabetu ziren 1859. eta 1862. urteen artean, eta beste sei 1863tik 1869ra bitartean aurrekoen eremua zabaltzeko. Patxi Lazcano Sorzabal aspalditik dabil Gipuzkoako Protokoloen Artxibo Historikoan Altzako baserriei buruz jasotako dokumentuak bilatzen eta transkribatzen, eta horien artean daude trenbidea eraikitzeko egin ziren desjabetzeen eskriturak. Altzako Tokiko Bilduman kontsulta daitezke transkripzioak zein dokumentuak.
(1900 urte inguruan)
(gehiago…) »
Iruzkinik ez »
Iñigo Landa
Manuel de Arriaga Portugalgo Errepublikako lehen presidentea izan zen 1911 eta 1915 artean. 1840an jaio zen Horta-ko (Azoreak, Portugal) familia aristokratiko batean, eta 1917an hil zen Santos-o-Velhon (Lisboa), presidente kargua utzi eta gutxira.
Familiaren zuhaitz genealogikoak Altzako Arriaga oinetxearen eta, zehazki, 1625ean jaiotako Salvador de Arriagaren ondorengo zuzena egiten dio. Salvador de Arriaga Baionara joan zen bizitzera, eta han Maria de Iribarrenekin ezkondu zen. Senar-emazte horiengandik Juan de Arriaga jaio zen 1652an, eta Faial uhartera (Azores, Portugal) joan zen kontsul frantziar gisa. Han Catarina de Brum da Silveirarekin ezkondu zen, uharteko lehen kolono flandestarren (Brujas) ondorengo familia baten alaba. (gehiago…) »
5 iruzkin »
Edificio nº 13 de Los Boscos (1967)
Antxon Alfaro
Los Boscos auzunearen hastapenetan eta sorreran egin dugun ibilbidearekin amaitzeko, auzo berriaren inguruan lehen urteetan sortu zen kultur eta kirol arloari erreparatuko diogu.
Los Boscos auzunearen diseinuan elementu bereizgarri bat, inguruan eraiki ziren gainerako auzuneekin alderatuta, proiektuan komunitate berrirako zenbait zerbitzu jasotzea izan zen. Eskola edo dendez gain, eraikin batean ere erabili zen guztia, 13. zenbakia, bai dotazio erlijiosoetarako, garaiko giroarekin bat etorriz, bai kulturarako eta aisialdirako ere. Beheko solairuan eliza zegoen, lehen solairuan gizarte-lokala, bigarren solairuan zinema, gainean kaputxinoen etxea eta azken solairuan gimnasio bat. Horri esker, gune horiek elementu garrantzitsuak izan ziren gizarte-, kultura- edo kirol-dinamizazioan, bai Los Boscoseko biztanleentzat, bai ingurukoentzat.
(gehiago…) »
Iruzkin 1 »
Kataliñene baserria Manuelen bizitzaren lekuko leiala izan da. 73 urte bete berritan, utzi egin gaitu, eta gauza gutxi esan behar da bere bizitzaz, ez dugula behin baino gehiagotan jaso, eta egun hauetan ere prentsan irakur daitezkeela.
Pertsona independentea, bere ingurunea zaintzeko borondatez betea, oroitzapenak biltzeko orduan sortzailea, gutako askok ikusi baitugu, gidari gisa bera edukita, bere kirol bizitzaren museo txiki hori, batez ere txirrindularitzari lotua, bere lagunen oroitzapenena, argazkiena, liburuena. (gehiago…) »
Iruzkin 1 »
Patxi Lazcano, Iñigo Landa
Cuarta Via, 1935 aldera (Arg.: Portuko Agintaritza)
Cuarta Via izenarekin ezagutzen dira XIX. mendearen amaieran Pasaiako Portuko Sustapen Sozietateak Antxoko kaiko zabalgunean, Buenavistako egungo Erlojuaren kaian, Altzan eraikitako lehen bi etxadiak.
Cuarta Via etxeen lehen aipamena Pasaiako Portuko Sustapen Sozietatea desegiteko eskrituran dago, 1885eko urriaren 6an. Eskritura horretan, gainera, Sustapen Sozietatearen izenean erregistratutako jabetzak Pasaiako Portuko Sozietate Nagusiari eskualdatzen zaizkio, besteak beste:
(gehiago…) »
Iruzkin 1 »
1812ko Konstituzioa
Aurreko sarreran ikusi genuen bezala, 1812ko Konstituzioaren proklamazioak bidea ireki zion Altzaren independentziari. Bi urte beranduago, absolutismoaren itzulerak prozesua moteldu zuen, 1820ko urtarrilaren 1ean Riegoko altxamendu militarraren arrakastari esker, Konstituzioa berriro indarrean jarri zen arte. Horrela, altzatarren segregazioren aldeko ahaleginak biziberritu egin ziren eta ia bi urteren buruan lortu ere, 1821eko urriaren 29an.
Bi urte inguruko epe horretan, Altzaren eta Donostiaren arteko gatazkak, funtsean, Udal konstituzionalak ezartzeko hauteskunde-prozesuaren eta Milizia Nazionalen osaketaren ingurukoak izan ziren. (gehiago…) »
Iruzkin 1 »
Herrerako Lagunak
Hace un año recogimos aquí la celebración del 75 aniversario de la incorporación de Pakita Etxebeste Etxaniz, la Madre Rosa Maria, a la comunidad del Colegio Eucarístico San Jose, para muchos de nosotros Colegio de las Mejicanas. Fue el 28 de Diciembre de 1945 y precisamente ese mismo día en 2021, Pakita ha fallecido.
En ese artículo se detallaba por qué Pakita fue tan importante en el entorno del puerto de Pasaia en ese época dura de posguerra, donde las familias intentaban recomponerse y asentarse y las monjas del Colegio de las Mejicanas, facilitaban la labor al ofrecerse para atender a los niños y niñas, cuidarles y prepararles con una enseñanza básica para pasar luego a otros niveles de educación. (gehiago…) »
Iruzkinik ez »
- Altzanet (1996)
Antxon Alfaro
Urteko azken egunak balantzea egiteko unea izaten dira, baina gaur ez dugu urtearen balantzea egingo, Altzanet webguneak martxan daramatzan hogeita bost urteena baizik.
AHM-Altzako Historia Mintegiaren lehen webgunea 1996an argitaratu zen. Garai hartan Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiak (IKT) izenekoek elkartearen lanean eskaintzen zituzten aukerak erabiltzearen eta integratzearen aldeko apustua egin zen.
Ez zen hasiera erraza izan. Taldean errezeloak zeuden. Komunikazio-sistema berriaren berezko zailtasun teknologikoez gain, oztopo kulturalak gainditu behar izan ziren. Ekosistema analogiko batean jende askorentzat digitala ezezaguna zen eta batzuetan esnob gisa ikusten zen. Kontuan izan behar da World Wide Web (www) edo munduko sare informatikoa, hau da, gaur egun ezagutzen dugun Internet, 3 urte lehenago bakarrik agertu zela jendaurrean. (gehiago…) »
Iruzkinik ez »
