Centaurotik Gazte-Lekura: beste jarduera batzuk (eta 10)
Antxon Alfaro
Santa Barbara auzunea garbitu eta txukuntzeko antolatu zen auzolanak oroitzapen berezia utzi zuen Gazte-Lekuko gazteengan.
70eko hamarkadaren hasieran, Santa Barbara auzunea, Erroteta auzunea bezala, oraindik urbanizatu gabe zegoen eraiki zenetik, ia 20 urte lehenago. José Ignacio Goñik gogoratzen du Santa Barbarako kaleak oso gaizki zeudela, zuloz beteta, lokatzak ia dena hartzen zuen, sastraka asko zegoen, usain desatseginak sortzen zituen ur geldia eta auzoko sarreran zulo handi bat.
Egoera horren aurrean, 1972an, auzoko hainbat bizilagun eta gaztek, Donostiako Udalaren gelditasuna ikusita, eraikitzaileak eta erakundeek egin ez zutena egitea erabaki zuten.
Felix Iranzo eta Jose Ignacio Goñi udaletxera joan ziren, eta beharrezko materiala eta tresnak emateko eskatu zuten, herritarrek jarriko baitzuten eskulana. Onartzen ez bazuten, desanexioa eskatzeko mehatxua egin zieten, anexio-aktako akordioak bete ez zituztelako. Udalak konpromisoa hartu zuen hartxintxar eta galipot kamioiak jartzeko.
Urte hartako udazkenean, Manolo Iranzok gogoratzen du bi asteburutan boluntario talde handi batek hainbat lan egin zituela: lorategiak eta kaleak garbitu, zuhaixkak inausi, zulo ugariak estali… Hamarnaka bizilagunez gain, Gazte-Lekuko gazte asko zegoen, Roberto Mendiguren jesuitarekin lanak koordinatzen. Altza gaineko Astindari gazteak ere bertaratu ziren. Lana zonaka banatu zen, elkarlan eta lagunarte giro ederrean.
Auzolana arrakastatsua izan zen. Ospatzeko, abenduaren 4an Santa Barbara egunarekin batera jaiak antolatzea erabaki zuten. Jaiak finantzatzeko, igande goiz batean, txistulariak eta Gazte-Lekuko euskal dantza taldeko kideak auzoan zehar ibili ziren maindire batekin dirua biltzen. Auzokideak irauli egin ziren. Diru asko erortzen zen korridoreetatik, gogoratzen dute. Auzoko jendea oso eskertuta zegoen.
Santa Barbara eta Arriberri arteko plazan oholtza jarri zuten. Jaiaren egunean eguraldia ez zen ona izan, laino asko egon baitzen. Asun Barberok gogoratzen du antolatu zuten mozorro lehiaketa. Berak irabazi zuen lehen saria, 75 pezeta, baina negoziatu egin zuen eta 100 pezeta eman zizkioten. Bigarren saria Cristobalito Gazmoñoz mozorrotutako uztai batekin zihoan Agustín Serranorentzat izan zen. Iranzotarren koadrilak Elkano Getariara iritsi zenekoa irudikatu zuen. Herri kirolen eta inguruko dantza taldeen erakustaldiak ere izan ziren, tartean Eskola taldea.
Urte batzuk geroago, 1975ean, Santa Barbarako urbanizazioa behin betiko hasi zen, eta, ondoren, Errotetakoa egin zen.
Centauro eta Gazte-Lekuren historian zeharreko ibilbide honen amaieran, argitaratzen joan diren kirol eta gizarte jarduerez gain, Santa Barbarako lokalak izan zuen garrantzia azpimarratu behar da, bertan bizitza sozial oso aktiboa sortu baitzen. Horretan oso ekarpen garrantzitsua egin zuen tabernak. Lehen garaian Manolo Manso izan zen arduraduna, eta geroago Juan Francok hartu zuen bere gain. Taberna zerbitzua mantentzeaz gain, lokalean afaltzeko eskaerak antolatzeaz ere arduratzen ziren. Gazteen artean edari alkoholdunen kontsumoa normalizatua zen garai hartan. Adibidez, aldizkariaren 3. zenbakian jasotzen den iruzkina: “taberna barruan edari-mota guztiak daude: Coca-cola, Fanta, garagardoak, eta, jakina, ardoa ere ez da falta. Nahi duenarentzat eta diru gehixeago duenarentzat ere anis eta koñak kopak daude” [1].
Lokal sozialaren barruan liburutegi txiki bat zegoen, astelehenetik ostiralera gaueko 9etatik 10etara liburuak mailegatzeko zerbitzuarekin. Aldizkarian jasotzen denez, 1975eko udan, Aurrezki Kutxak laguntza gisa 10 liburu eta 5.000 pezeta eman zizkien liburutegia mantentzeko [1]. Garai hartan Alfonso Fernandez zen arduraduna.
Badirudi Gazte-Lekuren lehen urteetan aldizkari bat argitaratzen zela, baina berreskuratu ditugunak bigarren garaikoak dira, Altzako Tokiko Bilduman kontsulta daitezkeenak. 1975eko ekainean argitaratutako lehen alean [2] jasotzen denez, aldizkaria 1972an argitaratzeari utzi zitzaion, eta 1975ean hasi zen berriro argitaratzen. Andres Molina zen aldizkariaren zuzendaria eta Koldo Iriarte, Maite García, Carlos García eta Roberto Mendiguren erredaktoreak. Aldizkaria jesuitek zuten kopiagailuan inprimatzen zen.
Amaitzeko, eskerrak eman nahi dizkiegu, beren oroitzapenekin eta argazkiekin, Altzako historia txiki hau egiteko kolaboratu duten ia berrogeita hamar laguni.
***
Erreferentziak:
[1] Gazte-Leku elkartearen aldizkaria. II. urtea. 3. zenbakia (1975)
[2] Gazte-Leku elkartearen aldizkaria. II. urtea. 1. zenbakia (1975)
