«aiuntados en el campo
de Estibaus segun que lo havemos de uso de costumbre de nos juntar...» (Altza, 1390)

Ekainaren 5ean, orain dela berrogeita hamar urte, Gabriel Aresti hil zen. Hiru urte geroago, 1978. urtean, Gipuzkoako Aurrezki Kutxa Probintzialak “Agiriak. Euskal poetak eta artistak G. Aresti-ren omenez” liburua argitaratu zuen, . Lan kolektibo horren koordinatzailea Juan San Martin izan zen eta bera arduratu zen garai hartan poesiagintzan ari zirenekin harremanetan jarri eta parte hartzera gonbidatzeaz.

Garai hartako 52 poeta bildu zituen ekimenaren inguruan, eta horietako bi altzatarrak: Joan Mari Irigoien Aranberri (Altza, 1948-2023), “Altza edo herri baten heriotza” poemarekin, eta Gurutze Mujika Iturbe herreratarra (Altza, 1950), , “Itsubia“ ezizenez sinatzen zuena, “Sua erretzen” poemarekin.   (gehiago…)  »  

Malu Adurizen aurkezpenaren laburpena Marijuandegin, maiatzaren 3an, Martuteneko Jane ’s Walk ibilaldian. (Arg.: Asier Pagoaga)

Joseba Patxi Aduriz, Ruben Barron Aduriz, Malu Aduriz

Ba al zenekien Astarbe-enea etxearen oinarrian Marijuandegi baserria dagoela edo Marijuandegiren gainean eraiki zutela Astarbe-ene 1950 inguruan?   (gehiago…)  »  

Arg.: Asier Pagoaga

Koro González Galarraga

- Egunon. Ongietorriak, gaur, maiatzaren 3an, JANE’S WALK Donositako Elkarteak, Sarroeta Auzo Elkarteak eta Altzako Historia Mintegiak prestatu duten ibilaldi honetara.

- Ni, Koro González Galarrga nauzue. Miguel Galarraga Mancisidor zenaren biloba. Orain azalduko ditudanak, aitonak eta ingurukoek esanda adieraziko dizuet… Baita neonek ikusi eta bizi izandakoak ere.

- Aitona Miguel, Zumaiako Artadiko “Torre” baserrian jaio zen. Maiorazgoa ezenez gero, Donostiara etorri zen “babarrun” bila.

Bertako etxe nagusi batean LOREZAIN bezala lan egin zuen.

Etxe hartako sukaldari Ramonarekin ezkondu eta 1919ko Apirilaren 19an, Martuteneko Estankoa erosi zuten.   (gehiago…)  »  

Antxon Alfaro

1966 urtean, Altzako ekialdean biztanle-kopurua handitzen ari zenez, behin-behineko anbulatorioa ireki zen Erroteta auzoko etxabe batean.

Hasieratik lokal horrek ez zituen osasun-zentro izateko baldintza onenak betetzen. Urteak igaro ahala, hondatu egin zen. 1981ean, SIADECOk txosten bat egin zuen Donostiako Udalarentzat Altzako udal-barruti zaharraren osasun beharrei buruz, eta honako hau adierazten zuen: “el estado actual de las instalaciones es de deterioro y miseria. (… ) Tras 14 años de uso, su aspecto es lamentable y hacen dudar a cualquiera sobre sus condiciones higiénicas.” [1]   (gehiago…)  »  

Antxon Alfaro

Aurten 50 urte ospatzen dira “Altzako auzoko bizilagunen eta jabeen elkartea” eratu zenetik. 1974ko abuztuaren 20an, 24 bizilagun bildu ziren “Altza gaina, Arriberri, Arrizar, Buenavista, Los Boscos, Molinao, Oleta-Picabea, Roteta eta Santa Barbarako barrutiak” ordezkatuz; eta Gipuzkoako Gobernadore Zibilari elkartea legeztatzeko eskatzea erabaki zuten.

Lehenengo bilera azaroaren 30ean egin zen, eta akta-liburuan jasotzen denez, ardurak honela banatu ziren: lehendakari Ignacio Jauregui izendatu zuten; lehendakariorde, Ignacio Maritxalar; idazkari, Roberto Mendiguren eta diruzain, Andrés Garciandia. Gainerako kideak 20 hauek izan ziren: Joaquín Atorrasagasti, Martín Elizasu, Braulio Maeztu, Mariano Martínez, Julio Santos, Saturnino Aristegui, Mª Jesús Baigorretegui, Mario Domínguez, Esteban Frutos, José Aranguren, Santiago Sanfrancisco, José Manuel Varona, Florencio Alonso, Jesús Cuevas, Víctor Fernández, José Joaquín Aguirre, José Zubieta, Julian Bidegain, José Ignacio Goñi eta Félix Iranzo.   (gehiago…)  »  

1975eko Santa Barbarako Gazte-Leku elkartearen aldizkariak errepasatzen ari gara, Altzako Tokiko Bilduman kontsulta daitezkeenak. Urte haietan sortu berria zen Altzako Auzo Elkarteko kide zen Roberto Mendigurenen idatzi bat aurkitu dugu.
Jarraian osorik eskaintzen dugun idazki horrek ia berrogeita hamar urte geroago indarrean jarraitzen duten eskariak jasotzen ditu.

  (gehiago…)  »  

Filipe Dominghez

A parroquia aitual de San Pedro Apóstolo en Pasaia ven en facer este ano 250. Vemos que así e todo a história desta parroquia remóntase, alo menos máis de 560 anos atrás. E non somentes na crónica documentada, senon, como xa víramos na material.

Á hora de escreber este pequeño traballo, vou ter que botar man, entre outros, duns apuntamentos que teño de cando fixera un artigo para a revista Andui ala pol-o 1996 (xa que logo estoume a desfacer por falta de espazo de moita documentazón, así que espero que non teñan erros e os trasnos non fagan das súas).

A adaxe para edificar unha nova eirexa é que a situada no aitual cimeterio atópase nunha paraxe incómoda e outa, decidindo no ano 1723 o seu traslado á mariña, nun terreo no que os naturais do lugar poideran acudir aos oficios e funcións parroquiais con comodidade.   (gehiago…)  »  

Filipe Dominghez

Sobor da igrexa de San Pedro Apóstolo de Pasaia, os primeiros documentos ou pol-o menos dos que eu teño semellas, son os que amosa José Goñi Gaztambide no seu traballo “Fundación de la iglesia de San Pedro de Pasajes (1457-1458)”. Unha pequena e interesante pubricazón, no que glosa cinco documentos que van achegados. A saber:

1.- Carta de poder da clerecía de San Sebastián. 20 de narzo 1458.

2.- Carta de poder dos viciños de Pasaia. 31 de marzo 1457.

3.- Licencia eclesiástica para a costruzón da nova eirexa co seu cemitério e altares. 15 outubro 1457.

4.- Convenio entre a clerecía de Sn. Sn, e os viciños de Pasaia. 20 marzo do 1458.

5.- Autentificazón da copia en Tolosa…23 de xaneiro do 1530.

  (gehiago…)  »  

"Bolariak", Steel 1660 (1)

Iñigo Landa, Patxi Lazcano

Bola-jokoarekin lotutako lehen erregistroa Altzan 1694. urtekoa da, eta boloak jartzeko landutako harrizko lauza bat Julimasene baserrira [2] eramatearekin lotuta dago.

Bola-jokoa unibertsala da, eta antzinatik jokatu izan da, askotariko aldaerekin. Gipuzkoan, lehen albisteak Erdi Arokoak dira eta gutxi dira, eta oraintsuago sagardotegiekin lotura estua duen kirol herrikoia izan da. [3] Gaur egun praktika oso murritza izan bada ere, oraindik ere presente dago gure artean, batez ere Herreran, non duela urte pare bat bolatoki berri bat eraiki den Arrobitxulo parkean eta partidak antolatzen jarraitzen den.   (gehiago…)  »  

Jose Ramon Zapirain “Zapi”, Antxon Alfaro

Duela 50 urteko abenduan, diktadura frankistak bere zimenduak kolokan ikusi zituen ETAk Luis Carrero Blanco almirantearen aurka egindako atentatuarekin. 1973ko abenduaren 20an, osteguna, Carreroren ibilgailua Madrilgo Claudio Coello kaletik igarotzean, ETAko Txikia komandoak lehergailu bat leherrarazi zuen. Hilabete batzuk lehenago, Francok Luis Carrero Blanco izendatu zuen Gobernuko presidente, eta diktadorearen oinordekotzat jotzen zen hil zenean.

“Ogro Operazioa” izenaz ezagutzen den Frankismoko elitearen aurkako atentatu honek adar ugari izan zituen. Horietako bat, bi aste lehenago gertatu zena, Altzaraino iristen zen. Izen bat du: Josu Artetxe Aiesta (Zeberio, 1952-Altza, 1973). 21 urteko gazte bat, bere bizia emateko gai izan zena, atentatu horren plana agerian gera ez zedin.   (gehiago…)  »