«aiuntados en el campo
de Estibaus segun que lo havemos de uso de costumbre de nos juntar...» (Altza, 1390)

Iñigo Landa

Bi mila orrialdetik gorako kontakizun batek adar eta bihurgune ugari izan behar ditu, halabeharrez, eta idazleak, adar horien artean mugitzeko trebetasunez jantzita egoteaz gain, barruko behar indartsu bat ere eduki behar du abentura horretan abiatzeko.

Ezaugarri eta baldintza horiek guztiak biltzen ditu Joan Mari Irigoienek. Bizpahiru urtetan Orbe familian murgildurik egon ondoren eta odisea bat bizi eta idatzi ondoren, azkenean, konklusiora heldu da “Nor bere bidean”, trilogiaren azkena argitaratuz.   (gehiago…)  »  

AHM

Donostia Kultura eta AHM-ren arteko akordioak gogoangarria egin du 2010 urte hau gure historia txikian: www.altza.info web orriaren bitartez Tokiko Bilduman gordetako dokumentu-funtsa edonorentzat eta Interneteko konexioa dagoen edonon kontsultagarri egongo da.

Oparoa izan da urteetan lagun askok eskainitako laguntza eta elkar lana, eta horregatik lorpen honek poz handia ematen du. Gaur egun informazio teknologiek daukaten ahalmenaz baliatuz, ametsa zena hezurmamitu da eta Altzako dokumentu bildumak orain arteko hedapen handiena lortzeko moduan dago. Hedapenarekin denok irabazten dugu: “Gure aburuz, kultura ez dator hedapenaren eraginez apaldutako energiatik, ezta banatzeagatik urritu egiten den emaritik ere; haren defentsa, eskuzabaltasunezko jardueraren emaitza izango da, bere baitan etikaren bi paradoxa sakonenak bilduz: gordetzen dena galdu egiten da soilik, ematen dena irabazten da soilik.”  (Antonio Machado, 1937)

Teknologia hauek eskaintzen dituzten bitartekoek ez dute baztertu behar orain arte erabili ditugun ohiko komunikazio bideak, hala nola jendarteko harremanak eta papera. Horregatik, aurki gonbidapen bat banatuko da etxez etxe web orriaren aurkezpenera etortzeko; elkar ikusteko eta elkarrekin hitz egiteko aukera paregabea izango da.

Ekitaldi horretan ere “Altzako euskarazko kronikak (1921-1936)” liburua aurkeztuko da, Artiga Bildumaren zazpigarrena. Liburuxka honetan aipatutako urte tartean prentsan argitaratutako 164 kronikak bildu dira eta, kontsultagarriago izan dadin, hainbat aurkibideekin osatuta dago. AHM-k argitaratu du eta 10 eurotan egongo da salgai. AHM-ko bazkideentzat doan. Nahi duenak Altzanetetik ere doan jaitsi ahal izango du Pdf formatuan.

AHM

Atzo arratsaldean AHM-ko hogeita bat bazkide bildu ginen 2011 urterako jarduera-egitasmoaren zirriborroa egiteko; egitasmo berezia, jakina, mintegiaren hogeita bosgarren urtearena baita.

Bileran jorratutako jarduerak datorren urtean zehar garatuko dira, baina azaro aldean ekitaldi berezia antolatuko da. Egitasmoa AHM-ren ohiko lanarekin lotutako jarduerekin osatuta dago gehien bat (argitalpenak, erakusketak, txangoak, dokumental bat…), eta bestelakoak ere izango dira, Altzatik kanpo eta barruan oihartzun zabalagoa edukitzeko asmoz pentsatuak (topaketak, musika…).

Horietako batzuk dagoeneko martxan daude. Abenduan, adibidez, 2011 urterako egitasmoarekin batera, elkartearen web orriaren (www.altza.net) irudi eta eduki berriak aurkeztuko ditugu, baita mahai gaineko egutegi bat, argazki zaharrekin osaturik, urtean zehar gure egitasmoa burutzen lagunduko diguna.

Azaroaren erdialdean berriro bilduko gara egitasmoa borobiltzeko eta hari-mutur guztiak lotzeko.

AHM

ALTZAKO HISTORIA MINTEGIAk 25 urte egingo ditu datorren urtean. Bere sorreran, 1986. urte hartan, altzatar multzo batek elkartzeko beharra ikusi genuen asmo garbi batekin: frankismoaz baliatuz Donostiako zentralismoak ia desagerrarazitako Altzaren identitatea eta ondarea berreskuratzea.

Hogeita bosgarren urteurren hau dela eta, ekitaldi sorta bat prestatzen hasiak gara, 2011 urtean zehar burutzeko. Jarduera batzuen zirriborroa egin dugu eta zurekin konpartitu nahi genuke. Zirriborro hori elkarteko bazkide guztien artean jorratu nahi genuke eta egin nahi ditugun ekitaldi horien bideragarritasuna aztertu, baliabide materialen aldetik ikusita, baita giza baliabideen aldetik ere.

Honetaz hitz egiteko eta AHM-ko bazkide eta lagunen laguntza biltzeko asmoz bilera bat egingo dugu datorren irailaren 30ean, osteguna, arratsaldeko 7:00ean, CASARES Kultur Etxean. Honen bitartez, parte hartzera gonbidatzen zaitugu.

Orain dela hiru urte, “Altza, Hautsa Kenduz - IX” liburuan “La Siega” izenburuko idazlana argitaratu genuen, Antonio Dávila García-k idatzita.

Dávila Zalamea de la Serenan jaiotako altzatarra da eta sorlekuarekin harreman estua mantentzen du. Idaztearekin gozatzen du eta narrazioa emigrazioaren bizipenetik idatzia dago, bizipen pertsonala eta traumatikoa. Aurten bigarren zatia idatzi du “Guipúzcoa” izenburukoa, aurrekoaren jarraipena, eta maiatzean osorik argitara eman du José Damián Gil Pizarro, “Asociación Cultural Dístylo” eta egileak berak editatuta. “La siega”-rekin batera, Pablo Guerrero-ren hiru abestien hitzak (”Cantares de trilla”, “Emigrante” y “Extremadura”) eta hiztegitxo bat ere aurkituko ditu irakurleak argitalpenean. Liburuxka Arrizarreko Peñuelo liburu dendan eros daiteke 5 eurotan.

Iñigo Landa

Herri baten historian gogorrak eta gogoan hartzekoak izaten dira gerra garaiak. Altzan, momentu horietako bat lehen karlistada izan zen eta gure artean merezi duen arreta izan du; Charo Roquero historialariak karlisten eta liberalen arteko borrokak gure herrian sortu zituzten kalteak eta ondorioak sakon aztertu zituen “La Primera Guerra Carlista y sus consecuencias (1832-1862)” (Altza, Hautsa Kenduz IV) artikuluan.

Berriki, Joxemi Sanchez-i esker, hobeto ezagutu ditzakegu borrokaldi horiek Altzan eragin zituzten ondorioak. Euskal genealogiaz eta tokiko historiaz arduratzen den Antzinako elkarteak Interneten bitartez argitaratzen duen Antzina aldizkariaren azken zenbakian “Altzako baserriak lehenengo karlistadan” artikulua idatzi du Sanchez-ek. Artikuluan kaltetutako baserriei buruzko informazioa osatzen eta zehazten saiatu da eta, batez ere, datu horiek eskaintzeko modua nabarmendu nahi genuke, baserrien zerrendarekin egin duen taula eta mapa, alegia: baserrien erreferentzia dokumentala, gerra ondoren zeukaten egoera, kiskaliak (”k” hizkiarekin taulan eta puntu horiz mapan), edo txikituak (”t” hizkia eta puntu gorria), gaur egun daukaten izen aldaera, “d” hizkia erabiliz desagertu diren baserrien kasuan, eta baserri bakoitzaren koordenatuak eta kopena mapan eskainiz.

Iñigo Landa

Datorren apirilaren 30 arte Donostiako Koldo Mitxelenan irudi bilduma interesgarri bat ikus daiteke. Marrazkiak Lehen Karlistadan Ingalaterrako ilustratzaile militarrek egindakoak dira.

Baten batek ezin badu joan edo Aldundiaren funtsetan dauden irudiak ikusi nahi baditu, Interneteko web orri honetara jo dezake: XIX. mendeko Albuma. Behean, web orri horretan Altzarekin loturik aurkitu ditugun irudiak ikus ditzakezue; asko Pasaiako badiarenak dira eta albo batean Buenavistako bazterra ikus daiteke.

Bihar, hilak 25, arratsaldeko 7:00etan eta Donostiako Koldo Mitxelena Kulturunean, hitzaldi bat izango da Altza XXI Herri Ekimenak antolatuta. Hitzaldia Alberto López arkitektoak eskainiko du izenburu honekin: “LURRALDEA, HIRIA ETA KRISI EKONOMIKOA: Donostiako eredua. Hiri plangintza orokorraren ikuspegi kritiko bat”. Alberto López arkitekto hirigile doktorea da eta Portugalete, Castro Urdiales, Etxebarri eta Ermuko Hiri-antolamendurako Plan Nagusien eta Bilboko HAPN-ren aurrerapenaren egilea da.

  (gehiago…)  »  

Datorren martxoaren 4an, osteguna, Altzako Historia Mintegiaren Urteko Ohiko Batzar Nagusia egingo dugu Casares Kultur Etxean. Lehen deialdia arratsaldeko 19:00etan izango da eta bigarrena 19:30ean.

Ohiko gaiak aztertuko ditugu, -2009 urteko memoria eta kontuak, eta 2010 urterako egitasmoak-, eta, horrez gain, aukera bat izango dugu AHM-ren egungo egoeraz hitz egiteko eta datorren urtean ospatuko dugun 25. urteurrenari begira antola daitezkeen jardueren inguruan ere bai.

Antolaketarako, etortzeko asmoa duzuenok ahal bada aurretik batzordeko bati jakinarazi (Jon, Antxon, Angel, Javier, Iñigo).

Iñigo Landa

Altzaren historiarekin zerikusi zuzena duten bi argitalpenen berri ematera gatoz, bat Ametzagainako Paleolitikoko aztarnategiaren gainean eta bestea Pasaiaren hastapenen inguruan.   (gehiago…)  »