AHM
Pasaiako mugen gatazkari buruzko guztia esana dago. Epaitegi Gorenaren epaia falta zen soilik; eta dagoeneko hortxe dute, dugu. Epaitegi Gorenak inposaketaren bidea behin betiko itxi egin dio Pasaiako udalari.
Iñigo Landa
Tokiko Bilduman badago dokumentu bat XIX. mende amaierako gizarte altzatarraren erretratu bat egiteko oso baliagarria. Gipuzkoako Hautesle-Errolda da, 1894 urtekoa. Altzako udalerria bi barrutiz osaturik agertzen zaigu, Kontzeju eta Antxo. Antxoko barrutiak Herrera, Oleta, Buenavista, Eskalantegi eta Molinao hartzen zituen bere baitan, gainontzeko auzoak Kontzeju barrutiaren barruan geratuz.
Joxeramon Zapirain
Mikel Zabaltza hil zutela 25 urte betetzen diren honetan, gertakari haiek gogoratzea eta plazaratzea derrigorrezkoa zaigu. Euskal Herria goitik behera astindu zuen erailketa hark, gure herriaren eta bereziki altzatarron memoria kolektiboaren zati da. Memoria hori gordetzea eta belaunaldi berriei helaraztea beharrezko eta nahitaezko lana dugu. (gehiago…) »
Iñigo Landa
1939ko azaroaren 15ean, “Año de la Victoria”, gobernadoreak ezarritako udal batzak Altza Donostiaren eskuetan jarri zuen. Geroztik, udalik gabeko herria izan da Altza. Azaroan, beraz, altzatarrek badugu ospakizunik merezi ez duen urtebetetze bat; gogoratzea, ordea, bai.
Iñigo Landa
Nuestro colaborador Fernando Barrero Arzac, dedicado principalmente al campo de la historia familiar (”Retorno a Altza“), ha realizado una investigación sobre la memoria histórica centrada en la represión de que fue objeto la 109ª Brigada Mixta al entregarse en el Campo de Concentración de Zaldívar (Badajoz). A la misma brigada pertenecía su abuelo Andrés Barrero, que desapareció en dicho campo.
La Guerra Civil española, causante de tanta muerte y sufrimiento, tiene aún pendiente la dignificación en todos los ámbitos de las víctimas de aquella barbarie. Investigaciones serias, como ésta de Fernando Barrero, realizadas a partir de un buen trabajo de documentación, son toda una aportación en ese sentido.
“Historia y tragedia de la 109ª BM en el Campo de Zaldívar (Badajoz)”Iñigo Landa
Herri baten historian gogorrak eta gogoan hartzekoak izaten dira gerra garaiak. Altzan, momentu horietako bat lehen karlistada izan zen eta gure artean merezi duen arreta izan du; Charo Roquero historialariak karlisten eta liberalen arteko borrokak gure herrian sortu zituzten kalteak eta ondorioak sakon aztertu zituen “La Primera Guerra Carlista y sus consecuencias (1832-1862)” (Altza, Hautsa Kenduz IV) artikuluan.
Berriki, Joxemi Sanchez-i esker, hobeto ezagutu ditzakegu borrokaldi horiek Altzan eragin zituzten ondorioak. Euskal genealogiaz eta tokiko historiaz arduratzen den Antzinako elkarteak Interneten bitartez argitaratzen duen Antzina aldizkariaren azken zenbakian “Altzako baserriak lehenengo karlistadan” artikulua idatzi du Sanchez-ek. Artikuluan kaltetutako baserriei buruzko informazioa osatzen eta zehazten saiatu da eta, batez ere, datu horiek eskaintzeko modua nabarmendu nahi genuke, baserrien zerrendarekin egin duen taula eta mapa, alegia: baserrien erreferentzia dokumentala, gerra ondoren zeukaten egoera, kiskaliak (”k” hizkiarekin taulan eta puntu horiz mapan), edo txikituak (”t” hizkia eta puntu gorria), gaur egun daukaten izen aldaera, “d” hizkia erabiliz desagertu diren baserrien kasuan, eta baserri bakoitzaren koordenatuak eta kopena mapan eskainiz.
Javier Cantera
Hemen dauzkazue joan den martxoaren 27an Gongora eta Irulegiko gaztelura (Aranguren Harana) egindako txangoaren argazkiak.
Lehenengo argazkian, Aitor Pescador historialaria Gongora oinetxe eta familiari buruzko ibilbide historikoa azaltzen ari da.
Bigarrenean, Juantxo Agirrek Eskola-Tailer baten bitartez egiten ari diren Jauregi Zaharraren eraberritze lanak azaltzen ditu.
Hirugarren argazkia Irulegi gazteluan egina dago.
Iñigo Landa
Datorren apirilaren 30 arte Donostiako Koldo Mitxelenan irudi bilduma interesgarri bat ikus daiteke. Marrazkiak Lehen Karlistadan Ingalaterrako ilustratzaile militarrek egindakoak dira.
Baten batek ezin badu joan edo Aldundiaren funtsetan dauden irudiak ikusi nahi baditu, Interneteko web orri honetara jo dezake: XIX. mendeko Albuma. Behean, web orri horretan Altzarekin loturik aurkitu ditugun irudiak ikus ditzakezue; asko Pasaiako badiarenak dira eta albo batean Buenavistako bazterra ikus daiteke.
Bihar, hilak 25, arratsaldeko 7:00etan eta Donostiako Koldo Mitxelena Kulturunean, hitzaldi bat izango da Altza XXI Herri Ekimenak antolatuta. Hitzaldia Alberto López arkitektoak eskainiko du izenburu honekin: “LURRALDEA, HIRIA ETA KRISI EKONOMIKOA: Donostiako eredua. Hiri plangintza orokorraren ikuspegi kritiko bat”. Alberto López arkitekto hirigile doktorea da eta Portugalete, Castro Urdiales, Etxebarri eta Ermuko Hiri-antolamendurako Plan Nagusien eta Bilboko HAPN-ren aurrerapenaren egilea da.
Iñigo “Pelegrino”
Orain dela ehun urte, 1910eko otsailaren 21ean, Alfontso XIII.a erregeak Hiri agiria eman zion Altza herriari.
Alfredo Rodriguez alkate sozialistak esan duen bezala, “egun hau oso esanguratsua da altzatarrentzat”, eta, horregatik, Altzako udalak ekitaldiz betetako egitarau bat prestatu du ospakizuna merezi duen bezala ospatzeko. Alkateak berak aurkeztu du egitaraua Larratxoko “Altza Hiria Kulturunea”-n eta, esan zuenez, ospakizun honek inauterietako Piñata Igandearekin bat egiteak festa giroa handitu egingo du zeharo.
Ekitaldi horretaz baliatu zen alkatea Donostiako udalari anexioaren garaian Altzako udaletxearen fatxadatik kendu zuen plaka itzuli dezala eskatzeko. Gogoratuko duzuenez, plaka horrek “Plaza de San Marcial - Villa de Alza” idatzita darama, eta kendu zutenetik San Telmo museoaren sotoetan dago hauts azpian.
Altza Hiria, Zorionak!
Altzako Historia Mintegia